امکان سنجی جمع ‎آوری آب باران در یک منطقه نیمه خشک استان فارس

استحصال آب باران با سامانه های کوچک یکی از گزینه های توسعه منابع آب در مناطق خشک است که می تواند بخشی از آب مورد نیاز بخش کشاورزی دیم را تامین کند. برای افزایش پتانسیل استحصال آب در سامانه کوچک می توان اقداماتی برای افزایش تولید رواناب انجام داد. در این پژوهش، استفاده از تیمارهای ساده ایجاد جوی و پشته، پوشش خاک رس و ترکیب این دو در کنار تیمار شاهد به منظور بررسی رواناب تولیدی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و طی دو سال (1393 و 1394) در منطقه زرین دشت استان فارس ارزیابی شد. نتایج نشان داد که منطقه پتانسیل استحصال آب باران را دارد. بیشترین مقدار ضریب رواناب در تیمار شاهد و به مقدار 6.5 و 9.3 درصد به ترتیب در سال اول و دوم مشاهده شد. دست خوردگی خاک سطحی (در تیمارهای غیر از شاهد) به طور متوسط 11 و 14 درصد رواناب و ضریب رواناب (به ترتیب) را نسبت به شاهد کاهش داد. آستانه بارش برای ایجاد رواناب طی دو سال آزمایش در تیمار شاهد حدود یک میلی متر بود. در سایر تیمارها آستانه بارش در ایجاد رواناب در سال دوم کاهش یافت. از نظر مقدار و ضریب رواناب و نیز آستانه بارش در ایجاد رواناب، تیمار شاهد در سامانه کوچک قابل پیشنهاد است. مساحت سامانه کوچک بین حدود 15 تا 150 متر مربع برای تامین به ترتیب 300 و 600 میلی متر نیاز آبی با احتمال وقوع 50 و 67 درصد بارندگی و راندمان ذخیره 25 و 50 درصد متغیر بود. البته در واقع مساحت سامانه کوچک با توجه به نوع محصول می تواند به صورت اقتصادی تعیین شود.