جادوی مکاشفت

متون صوفیانه با وجود رمز و رازها و پیچیدگی های معنایی و مفهومی و نیز بهره گیری از زبان نمادین، آهنگین، سحر آمیز و تاثیر گذار، از سایر متون (ادبی و غیرادبی) آشکارا ممتاز و متفاوت هستند. عده ای این تفاوت را صرفا در ساختار زبانی این متون دیده و رموز معنایی آن را نیز برخاسته از همان زبان ویژه دانسته اند. بر خلاف دیدگاه فوق، در این نوشته به تقدم مفه وم و معنی بر زبان در متون صوفیه تاکید شده و نشان داده می شود که کشف، فهم، تاویل و انشراح معنی، مقدم بر الفاظ و تناسبات زبانی است. هر چند دریافت های تازه مبتنی بر شهود معنی و مفهوم، خود زبان تازه ای را به وجود می آورد که البته با سایر زبان ها متفاوت است. بدین منظور فهم و تفسیر مفسران عامه از یک آیه قرآن کریم، با فهم و تاویل صوفیان خراسانی و پس از آن ابن عربی در فصوص الحکم مورد بررسی قرار گرفته است. حاصل این نوشته و تحقیق علاوه بر اثبات تقدم معنی بر لفظ و اندیشه بر زبان در متون صوفیه، نشان دادن سیر و تحول تکوینی تاویل عرفا از آیات قرآن کریم تا زمان ابن عربی و تاثیر و تاثر آنها از یکدیگر میباشد.