بررسی تطبیقی معنای «منافق» و «بیماردل» در قرآن کریم

یکی از پیچیده ترین مفاهیم دینی و سیاسی مفهوم «نفاق» است. قرآن کریم در برخی آیات، در کنار «منافقان» از گروه دیگری با عنوان «بیماردلان» نام می برد و رفتارهایی را به هر دو گروه نسبت می دهد. این پژوهش ضمن بررسی لغوی، اصطلاحی و قرآنی مفهوم «نفاق» و بررسی ویژگی های «منافقان» و «بیماردلان» در قرآن کریم در سه حوزه منشا، روش و هدف، به این نتیجه می رسد که در گفتمان قرآن کریم، «منافق» به فردی اطلاق می شود که با دورویی و انگیزه های نفسانی، به دنبال براندازی حکومت اسلامی است. اما «بیماردل» کسی است که هرچند دچار دورویی است و امیال نفسانی اش او را به مخالفت با اوامر ولی خدا وا می دارد، اما اولا این امیال نفسانی، روحش را به مرحله مردگی نرسانده و ثانیا هدف غایی اش از مخالفت با اوامر ولی خدا، نه براندازی نظام اسلامی، بلکه دست یابی به منافع مادی و نفسانی است.