روند تغییرات شاخص های تنوع زیستی پرندگان آبزی زمستان گذران تالاب های حوضه بختگان با استفاده از نتایج سرشماری نیمه زمستانه: 1396-1366

تالاب های حوضه بختگان شامل  کمجان، طشک و بختگان ازجمله مهم ترین زیستگاه های آبی درون سرزمینی پرندگان آبزی (آبزی و کنار آبزی) ایران هستند که در سال های اخیر به دلیل کاهش شدید تراز آبی و تغییرات زیستگاهی از کمیت و کیفیت آن ها برای پرندگان کاسته شده است. در این پژوهش روند تغییرات تنوع زیستی پرندگان آبزی تالاب های بختگان براساس مقادیر شاخص های تنوع گونه ای (شانون-وینر و سیمپسون)، غنا (مارگالف و منهینیک) و یکنواختی گونه ای (پیلو و سیمپسون E) با استفاده از نرم افزار SDR-IV طی دوره زمانی 31 ساله (1396-1366) شامل دو بازه زمانی ده ساله (1396-1387 و 1386-1377) و یک بازه زمانی 11 ساله (1396-1366) تشریح شده است. هم چنین مساحت سطح آبگیر تالاب ها در فصل مهاجرت پرندگان طی ماه های دی و بهمن هر سال با استفاده از تصاویر ماهواره LANDSAT  محاسبه شد. مقایسه مقادیر شاخص های تنوع با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه در سه بازه زمانی نشان داد که تفاوت معنی داری بین شاخص های تنوع گونه ای و شاخص غنای گونه ای پیلو در سه دهه مورد بررسی وجود ندارد (0/05<p)(2/123 پیلو، 0/995 سیمپسون، 0/082 شانون = 28,2 F). کم ترین مقادیر شاخص مارگالف در بازه زمانی 1396-1387 بوده شده و تفاوت معنی داری با دهه قبل داشته است ولی با بازه زمانی 1376-1366 تفاوت معنی داری نداشته است. بیش ترین مقادیر شاخص غنای گونه ای منهنیک و سیمپسون  E در بازه زمانی 1396-1387 بوده و تفاوت معنی داری با دهه های گذشته داشته است (0/05>p). مساحت سطح آبگیر تالاب در دهه 60 و 70 شمسی بیش ترین و در سال 1379 و در دهه اخیر کم ترین سطح را شاهد بوده است. به نظر می رسد نوسان تراز آبی و کاهش شدید پهنه های آبگیر تالاب های حوضه بختگان مهم ترین عامل تغییرات مقادیر شاخص های تنوع زیستی پرندگان آبزی تالاب ها بوده است. تامین حق آبه بوم شناختی، اجرای برنامه های مدیریت جامع تالاب و استقرار نظام مدیریت یک پارچه بوم سازگانی، از مهم ترین راهبردهای احیاء تنوع زیستی پرندگان آبزی تالاب های مورد مطالعه هستند.