بیان ژن کلیدی مسیر سنتز سزامین در کنجد (CYP81Q1) تحت تاثیر الیسیتورهای نیترات-نقره و نانوذرات روی

کنجد (Sesamum indicum L.) به دلیل تولید ترکیبات لیگنانی از جمله سزامین و سزامول دارای اهمیت ویژه ای است. سزامین از دسته لیگنان های فوروفوران است که در گیاهان آوندی و به ویژه گونه کنجد وجود دارد. سزامین به دلیل دارا بودن اثرات بیولوژیکی سودمند در پستانداران مورد توجه زیادی قرار گرفته است. در سال های اخیر تلاش های زیادی برای شناسایی ژن های دخیل در مسیر بیوسنتزی سزامین انجام شده است.

در این پژوهش تاثیر دو الیسیتور نیترات نقره و نانوذرات روی بر میزان بیان ژن کلیدی دخیل در بیوسنتز سزامین، CYP81Q1، در کشت سوسپانسیون سلولی کنجد بررسی شد.

الیسیتورهای نیترات نقره و نانوذرات روی با غلظت های 25/0، 5/0 و 1 میلی گرم در لیتر بطور جداگانه در کشت سوسپانسیون سلولی 18 روزه کنجد اعمال شدند و نمونه برداری در چهار بازه زمانی صفر، 2، 8 و 24 ساعت پس از تیمار صورت گرفت. از نمونه های سلولی منجمد شده با نیتروژن مایع برای تعیین سطح بیان ژن با روش QRT-PCR استفاده شد.

براساس نتایج این تحقیق ژن CYP81Q1 بیشترین سطح بیان را در تیمار حاوی 25/0 میلی گرم در لیتر نانو ذره روی و 8 ساعت بعد از اعمال الیسیتور داشت. بیان این ژن در سلول های تیمار شده با 5/0 و 1 میلی گرم در لیتر نیترات نقره بترتیب در 24 و 8 ساعت بعد از اعمال الیسیتور به حداکثر رسید.

بحث: 

میزان بیان ژن کلیدی دخیل در تولید لیگنان سزامین در همه نمونه های تیمار شده با الیسیتورها افزایش یافت. میزان افزایش بیان این ژن بطور عمده به مقدار الیسیتور و بازه زمانی بعد از اعمال آن بستگی دارد.