تاثیر محتوای رطوبتی خاک بر تولید رواناب و هدررفت خاک از شیارها در کرت های آزمایشی صحرایی در دامنه های با شیب مختلف

محتوای رطوبتی خاک، عامل فیزیکی مهمی در اغلب فرآیندها مانند نفوذپذیری و فرسایش خاک است. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر محتوای رطوبتی خاک بر رواناب و کنده شدن خاک از شیارهادر دامنه های با خاک های درشت دانه در منطقه نیمه خشک انجام شد. برای این منظور جویچه های کشت با طول 6 متر در پنج کشتزار با شیب های متفاوت (1/6، 6/10، 8/14، 7/20 و1/ 27 درصد) با چهار سطح رطوبتی شامل هواخشک (AD)، بین ظرفیت مزرعه و هواخشک (FC-AD)، ظرفیت مزرعه (FC) و رطوبت اشباع (SP) در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار احداث شدند. برای بررسی هدررفت خاک در دامنه ها از جریانی با دبی ثابت 2 لیتر بر دقیقه استفاده شد. خاک دامنه ها دارای بافت درشت (با 56 تا 75 درصد شن) و سنگی (از 22 تا 57 درصد)، با ساختمان ضعیف و نفوذپذیری زیاد بودند. نتایج نشان داد که در دامنه های با شیب 1/6، 8/14 و 7/20 درصد با افزایش رطوبت خاک، هدررفت خاک کاهش می یابد. بیش ترین مقدار هدررفت خاک (گرم بر مترمربع در ثانیه) به ترتیب در رطوبت های FC-AD (01/0)، AD (306/0) و AD (0045/0) مشاهده شد. با افزایش محتوای آب خاک، پیوستگی توده خاک افزایش یافت و بخش عمده رواناب به صورت زیرسطحی در شیارها جاری شد و در نتیجه رواناب سطحی و انتقال ذرات در شیارها کاهش یافت. این پژوهش نشان داد که در دامنه های با بافت درشت دانه با افزایش محتوای رطوبتی خاک، هدررفت خاک به شدت کاهش می یابد.