بهره وری آب وآب مجازی ارقام جو در رژیم های متفاوت آبیاری

کشاورزان برای بقاء در مواجهه با افزایش هزینه ها نیازمند افزایش بهره وری آب و ذخیره آب مجازی می باشند. به منظور ارزیابی بهره وری آب و آب مجازی پنج رقم جو (ریحان، نیمروز، والفجر، زهک و یوسف) در شرایط رژیم های متفاوت رطوبتی شامل آبیاری مطلوب (100 درصد ظرفیت مزرعه)، تنش آبی ملایم (75 درصد ظرفیت مزرعه)، تنش آبی شدید (50 درصد ظرفیت مزرعه) و تنش آبی خیلی شدید (25درصد ظرفیت مزرعه)، آزمایشی دو ساله و مزرعه ای در جنوب ایران در طول فصول رشد 1395و 1396 در منطقه داراب استان فارس اجرا شد. نتایج نشان داد تغییرات در تنش آبی از آبیاری مطلوب تا تنش آبی خیلی شدید به طور معنی داری با افزایش بهره وری آب و بهره وری آب اقتصادی برای کاه و عملکرد زیست توده همراه است. یک رابطه مثبت خطی و معنی داری بین عملکرد دانه و آب مجازی یافت شد و کمترین میزان آب مجازی در دامنه عملکرد بین 3314 و 3451 کیلوگرم در هکتار مشاهده گردید. جالب آن که برای همه رژیم های رطوبتی ارقام زهک و یوسف دارای بیشترین بهره وری آب برای عملکرد دانه بودند. علاوه بر این در هر دو سال آب مجازی برای عملکرد زیست توده رقم یوسف به سرعت از 410/0 متر مکعب در کیلوگرم در آبیاری مطلوب به 164/0 متر مکعب در کیلوگرم در تنش خیلی شدید کاهش یافت. مقایسه ارقام زهک و یوسف با ریحان، نیمروز و والفجر نشان داد که در شرایط تنش آبی، دو رقم اول به طور معنی داری دارای میزان آب مجازی کمتری نسبت به سایر ارقام بودند. در حقیقت ارقام یوسف و زهک کمترین میزان آب مجازی اقتصادی را در دامنه ای از 054/0 تا 091/0 متر مکعب در هر هزار ریال نشان دادند. می توان توصیه کرد که برای رسیدن به بهینه بهره وری آب اقتصادی و آب مجازی اقتصادی و بدست آوردن عملکرد پایدار در شرایط نیمه خشک، ارقام مناسبی از جو مانند زهک و یوسف می توانند با مقدار آب کمتری (25 تا 50 درصد ظرفیت مزرعه) آبیاری شوند.