کاربرد واژه «عشق» در نصوص دینی

از دیرباز، برخی اندیشه وران مسلمان بر سر کاربرد واژه «عشق» در نصوص دینی با یک دیگر اختلاف‏نظر داشته‏اند. مدعای اصلی منع‏کنندگان از کاربرد این واژه در باب متعلقات مقدس، هم چون خدا، پیامبر و امامان، آن است که مفهوم این واژه صرفا با امور مادی و نفسانی تناسب دارد و به همین دلیل، در نصوص دینی از آن استفاده نشده و در برخی احادیث نیز مفهوم آن مذمت شده است؛ اما فلاسفه و متصوفه، از روی ناآگاهی یا به قصد تخریب شریعت محمدی، آن را در قالب نظم و نثر در میان مسلمانان ترویج کرده اند. در مقابل، برخی اهل تحقیق به اعتبار معنای لغوی واژه «عشق» و برخی احادیث، آن را از اسمای دایم الاضافه هم چون حب و بغض دانسته اند که به‏خودی‏خود، نه مشمول ذم هستند و نه مشمول مدح، بلکه حسن و قبح آن ها به اعتبار متعلقشان تبیین می شود. از این ‏رو، در نصوص دینی نیز شاهدیم که در هر دو معنا استعمال گردیده و از قضا در باب امور ممدوح بیش تر به کار رفته است. نوشتار پیش رو، دیدگاه اخیر را تقویت می کند. این غایت در چهار گام سامان یافته است: الف) ریشه و معنای لغوی واژه عشق؛ ب) نقل و شرح احادیث مثبت استعمال «عشق» در باب متعلقات دینی؛ ج) نقل احادیث ناظر به مذمت عشق و تحلیل برداشت های نادرست از این گونه احادیث؛ د) بررسی و تحلیل نهایی دیدگاه‏های گوناگون درباره متعلقات واژه عشق.