نقش فضای نزول در فهم و تفسیر صحیح آیات جهاد

با توجه به نزول تدریجی و هم گام آیات با رخدادهای عصر رسالت، گزارش جنگ‏های صدر اسلام در شماری از آیات، بازتاب یافته و در برخی دیگر، بر جهاد با کافران تاکید شده است. این امر از روی غرض یا جهل، دستاویز کسانی شده تا قرآن را کتابی دعوت کننده به خشم و خشونت معرفی کنند. این مقاله، با تاکید بر جایگاه فضای نزول در فهم و تفسیر صحیح آیات، نخست رفتار دشمنان در برابر اسلام را که آمیخته با  لجاجت جاهلانه، آزار، توطیه چینی، تحمیل جنگ و پیمان شکنی همراه بود، واکاویده و در پی آن، مراحل تعامل قرآن با کافران را در سه گام برشمرده است که عبارتند از: توصیه به صبر و پایداری؛ دعوت به جهاد دفاعی و تاکید بر ریشه‏کنی فتنه. بر این اساس، در صدد اثبات این نکته برآمده که به‏رغم همه دشمنی‏های کافران، قرآن از جنگ در برابر آنان، به عنوان آخرین راه حل گریزناپذیر یاد کرده است.