اثر کم آبیاری تنظیم شده و آبیاری بخشی ریشه (ثابت و متغیر) بر خصوصیات رشدی ریشه در ذرت علوفه ای

مدیریت آبیاری یکی از مهم ترین عوامل موثر بر توسعه و گسترش ریشه گیاه است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر تیمارهای مختلف کم آبیاری در روش آبیاری قطره ای سطحی بر چگونگی رشد و توزیع ریشه گیاه ذرت رقم سینگل کراس 704 بود. این پژوهش در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی طی سال زراعی 1393 اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 9 تیمار در 4 تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل آبیاری کامل (FI)، کم آبیاری تنظیم شده (DI) با تامین 80 و 60 درصد نیاز آبی، آبیاری ناقص ریشه به طور متغیر (PRD) و تامین 100، 80 و 60 درصد نیاز آبی و آبیاری ناقص ریشه به طور ثابت (FPRD) و تامین 100، 80 و 60 درصد نیاز آبی بود. نیاز آبی بر اساس جبران کمبود رطوبت خاک تا حد ظرفیت زراعی به کمک رطوبت سنج الکترومغناطیس تعیین و بوسیله کنتورهای حجمی اندازه گیری و در مزرعه توزیع شد. اولین تنش در مرحله 6 برگی ذرت اعمال شد. دو هفته بعد از اعمال اولین تنش، در مرحله 10 برگی بوته ها نمونه بردای ریشه انجام شد. در هر بار نمونه برداری صفات وزن خشک، حجم و نفوذ جانبی و عمقی ریشه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در همه تیمارها با کاهش میزان آب مصرفی، میانگین مقدار کلیه صفات مورد اندازه گیری کاهش یافت. تغییرات وزن خشک ریشه نشان داد که تفاوت معنی داری بین روش های FI، PRD100 و PRD80 وجود نداشت. همچنین حجم ریشه تحت تاثیر کم آبی قرار گرفت اما کاربرد روش PRD80 مانع از بروز اثرات منفی کم آبی بر حجم ریشه شد. بنابراین در مقایسه با روش های DI و FPRD هنگام اعمال تنش آبی روش PRD از کارایی بهتری برخوردار است و جذب آب و مواد غذایی توسط ریشه در سطح بیشتری صورت خواهد گرفت.