مدلسازی مکانی و اولویت بندی مناطق مستعد جهت احداث بیمارستان با استفاده از تحلیل-های تصمیم گیری چند معیاره مبتنی بر سیستم اطلاعات مکانی (مطالعه موردی: منطقه 5 تهران)

بیمارستان ها از مراکز خدماتی ضروری مورد نیاز بشرند که نقش آن ها در سلامت جامعه و شهروندان بسیار حایز اهمیت است. یکی از موضوعات مهم مربوط به بیمارستان‏ها در شهرهای توسعه‏یافته تعیین مکان مناسب و بهینه جهت احداث آن هاست. در این پژوهش، به منظور تعیین مکان بهینه احداث بیمارستان، از تلفیق دیدگاه خبرگان و سیستم‏های اطلاعات مکانی و تصمیم‏گیری چندمعیاره استفاده شد. بدین منظور ابتدا دوازده معیار، به منظور مدل سازی مکانی مناطق مستعد احداث بیمارستان، انتخاب و سپس وزن هر یک از معیارها با استفاده از روش وزن‏دهی فرایند تحلیل شبکه (ANP) محاسبه شد. در ادامه، نقشه مناطق مستعد و غیر مستعد احداث بیمارستان تهیه و یازده سایت در مناطق مستعد انتخاب شد. در مرحله بعد، بار دیگر وزن هر یک از معیارها با استفاده از روش وزن‏دهی اهمیت معیارها از طریق همبستگی بین معیارها (CRITIC)، تعیین شد. پس از آن، با استفاده از تلفیق روش‏های وزن‏دهی ANP و CRITIC با روش‏های تصمیم‏ گیری چندمعیاره ارزیابی بر اساس فاصله از راه‏حل میانگین (EDAS) و ویکور (VIKOR) مکان‏های کاندید رتبه‏بندی شدند. نتایج مدل سازی مکانی نشان داد نیمه غربی منطقه جهت احداث بیمارستان جدید از تناسب بسیار بیشتری نسبت به سایر مناطق برخوردار است. بر اساس نتایج روش ANP معیار فاصله از بیمارستان‏ها و بر اساس نتایج روش CRITIC معیار ریسک آسیب‏پذیری لرزه‏ای مهم ترین معیار در تعیین مکان بهینه بیمارستان بودند. بر اساس نتایج رتبه‏بندی روش‏های CRITIC-EDAS، CRITIC-VIKOR، و ANP-EDAS سایت شماره 1 و بر اساس نتایج روش ANP-VIKOR سایت شماره 8 مناسب‏ترین مکان جهت احداث بیمارستان جدید بودند. با توجه به نتایج ارزیابی سایت‏ها توسط کارشناسان، روش‏های CRITIC-EDAS و CRITIC-VIKOR از صحت بالاتری در انتخاب مکان بیمارستان برخوردارند.