ابتکار قانون گذاری در بخش سلامت: مطالعه تطبیقی ده دوره قانون گذاری در مجلس شورای اسلامی ایران

قانون ابزاری مهم برای تحقق سیاست های حوزه سلامت است و بسیار مهم است که قانون گذاری در این حوزه، طبق رویه های «قانون گذاری خوب» صورت پذیرد. براساس تشریفات قانون گذاری در ایران، ابتکار قانون گذاری در تقدیم لایحه از سوی دولت و طرح از سوی مجلس صورت می گیرد. هدف این مطالعه بررسی قوانین مصوب حوزه سلامت از منظر ابتکار قانون گذاری است.

پژوهش حاضر مطالعه ای تطبیقی بوده و محیط پژوهش مشتمل بر ده دوره مجلس شورای اسلامی است. قوانین مصوب، طرح ها و لوایح ارایه شده در هر دوره مجلس شورای اسلامی احصا و استخراج شدند و مورد بررسی قرار گرفتند.

یافته ها: 

در ده دوره قانون گذاری از مجلس اول تا دهم بهترتیب 60 ،53 ،46 ،48 ،46 ،39 ،40 ،44 ،39 و 37 طرح  و لایحه در حوزه سلامت ارایه شده اند که از این بین به ترتیب ادوار 36، 31، 27، 31، 28، 22، 25، 29، 8 و 14 قانون در این حوزه به تصویب رسیده اند. ابتکار قانون گذاری ده دوره مجلس در حوزه سلامت بیشتر از طریق لایحه بوده اما نسبت بین طرح و لایحه در ادوار مختلف متفاوت است. هر چه به زمان حال نزدیک می شویم از تعداد قوانین مصوب در حوزه سلامت کاسته می شود.

نتیجه گیری:

 بالاتر بودن سهم لوایح از قانون گذاری در این مطالعه همخوان با اصول قانون گذاری خوب است. در نظام سلامت ایران با وجود تشکل های صنفی با قدرت قانون اظهارنظر در طرح ها و لوایح انتظار می رود ابتکار قانون گذاری از طریق طرح نیز رایج باشد. در این شرایط روندها باید به نحوی اصلاح شود تا تعامل میان نهادهای پیشنهاددهنده قانون و نهادهای مبتکر قانون تقویت شود.