تاثیر عصاره اتانولی گیاهان آنغوزه (Ferula assa-foetida L.) و به لیمو (Aloysia citriodora Ort. et Palav.) بر تلفات و برخی ویژگی های فیزیولوژیک لارو بید آرد (Ephestia kuehniella (Lepidoptera: Pyralidae))

 تاثیرات کشندگی و فیزیولوژیکی متابولیت های ثانویه گیاهی بر طیف وسیعی از حشرات آفت ثابت شده است. این ترکیب ها ضمن داشتن اثر مستقیم بر آفت هدف، برای انسان و محیط زیست کم خطر هستند و این موضوع سبب مزیت آنها بر ترکیب های شیمیایی شده است. در این تحقیق تاثیر کشندگی عصاره های اتانولی آنغوزه (Ferula assa-foetida L. و به لیمو (Aloysia citrodora Palau) بر لاروهای سن سوم Ephestia kuehniella تعیین شد. میزان مرگ و میر لاروها با افزایش غلظت عصاره ها ارتباط مستقیم داشت. فعالیت بعضی آنزیم های گوارشی لوله گوارش و تغییرات هموسیت ها نیز در لاروهای سن سوم تیمار شده با عصاره ها بررسی شد. ابتدا غلظت زیرکشنده عصاره های اتانولی گیاهان محاسبه شد. سپس لاروها از غذای آلوده شده با غلظت کشنده 25% (LC25) عصاره ها (ppm40 برای آنغوزه و ppm30 برای به لیمو) تغذیه کردند. گروه شاهد شامل لاروهایی بود که از آرد آلوده با اتانول رقیق شده تغذیه کردند. نتایج نشان داد که هر دو عصاره سبب کاهش معنی دار فعالیت آنزیم های تریپسین و کیموتریپسین شدند. عصاره آنغوزه فعالیت آنزیم های لیپاز و بتا گلوکوزیداز را نسبت به شاهد به شدت کاهش داد ولی تاثیر عصاره به لیمو بر فعالیت این دو آنزیم با شاهد در یک گروه آماری قرار گرفت. عصاره ها بر فعالیت آنزیم آلفا گلوکوزیداز تاثیر چندانی نداشتند. فعالیت ایمنی لاروها نیز متاثر از هر دو عصاره با تغییرات تعداد سلول های خونی تحریک شد. تعداد کل سلول ها و گرانولوسیت های همولنف در تیمار با هر دو عصاره با گذشت 12 ساعت از تغذیه افزایش معنی داری نشان داد ولی تا زمان 24 ساعت به تدریج کاهش یافت اما همچنان از گروه شاهد بالاتر بود. پلاسموتوسیت ها در تیمار به لیمو پس از 12 ساعت افزایش چشمگیری نشان دادند ولی در مورد تیمار آنغوزه این افزایش پس از گذشت 24 ساعت بسیار معنی دار بود. شناخت اثرات متقابل عصاره های گیاهی با خصوصیات فیزیولوژیکی حشره مانند فیزیولوژی سیستم‎های گوارش و گردش خون می تواند به امکان سنجی استفاده مناسب تر از این عوامل در کنترل آفت هدف منجر شده و در برنامه های مدیریت آفات بکار گرفته شود.