قدیمی ترین مهر نوشته دار دوران اسلامی یا مهر نوشته دار یک حکمران سلجوقی!؟

هرها از جمله اشیا باارزشی هستند که سابقه بسیار طولانی دارند. بنا بر شواهد باستان شناسی قدمت این شییی به هزاره ششم قبل از میلاد بازمی گردد. چنانکه اسناد و مدارک شهادت می دهند، این شییی در طول ادوار تاریخی تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است، به طوری که طرح ها، شکل ها، رنگ ها و کتیبه های آن بنا بر شرایط زمانی دشت خوش تغییر شده اند و هر یک از تعلیقات آن مفاهیم پیچیده و اطلاعات ارزشمندی را در خود کتمان کرده اند که واکاوی آنها می تواند بسیاری از ابهامات موجود در متون تاریخی را تبیین نماید. گفتار حاضر درصد است تا با بررسی یک نمونه از  مهرهای نوشته دار (بنا به ادعای قوچانی یکی از قدیمی ترین مهر دوره اسلامی) در کاوش های معبد آناهیتای کنگاور، در سال 1373 به دست آمده است، بر اساس محتوی داده های آن مورد بررسی و تحلیل قرار دهد و برخی از زوایای و کارکرد این مهر را روشن سازد و اختلافاتی که در میان محققان در انتساب این مهر به هر یک از دوره های تاریخی ایران را تبیین نماید؛ و با این سوال مهر مکشوفه معبد آناهیتای کنگاور حاوی چه نوع اطلاعاتی است و چرا محققان در مورد این مسئله و انتساب آن به هر یک از ادوار مورد نظرشان با یکدیگر اختلاف و شاخص های تشخیص آنان چیست و چرایی اختلاف آنان درک درست علایم و نشانه های تشخیص چه می تواند باشد؟ بررسی های اولیه نشان می دهد این مهر مربوط به یکی از حکمرانان ایرانی است. برخی آن را به یک حکمران ساسانی به نام «خسرو شنوم» که در ناحیه همدان و غرب ایران فعالیت داشته مرتبط می دانند و برخی دیگر آن را به یک حکمران سلجوقی منتسب می کنند. از داده های تحقیق چنین برمی آید قوچانی و توحیدی در ارایه فرضیه موردنظر دچار اشکال شده اند و نتوانسته اند آن طور بایدوشاید به درستی زمان و مکان و انتساب مهر به شخص را مشخص کنند. به نظر می رسد هر یک از این افراد به یک یا چند شاخص در مهر تمرکز کرده و از باقی موارد مغفول مانده اند. از این نتایج تحقیق با توجه به ارزیابی و تحلیل داده های مهر به اشتباه افتاده اند و برای اثبات ادعای خود با ارایه دلایل نااستوار و غیرمنطقی، به نحوی سعی کرده اند این مهر را به یکی از قدیمی ترین مهر های نوشته دار اسلامی به خط کوفی منصوب کنند و یا اینکه به یکی از حکمرانان عصر سلجوقی مرتبط سازند در حالی نتایج تحقیق و بررسی های جدید مهر مشکوفه مورد اشاره نظریه هر دو نفر را رد می کند.