مبانی حضانت و سرپرستی کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست در فقه و حقوق-موضوعه ایران

خانواده، هسته ی مرکزی هرجامعه است؛ درواقع، آینده ی نسل بشر، وابسته به یک خانواده سالم و به دنبال آن، تربیت-صحیح فرزندان می باشد. به طوری که در بحث حضانت که لازمه تربیت است؛ باید دقت لازم را مبذول داشت تا بتوانیم جامعه ی-مستحکم و سالم تری داشته باشیم. پژوهش پیش رو با هدف استخراج مبانی فقهی و حقوقی مورد نظر شارع و مقنن در مورد حضانت فرزندان آسیب پذیر (بی سرپرست و بدسرپرست) انجام گرفته تا وضعیت حضانت و سرپرستی فرزندان موصوف بهبود یابد.

پژوهش حاضر با استفاده از روش اسنادی و با مراجعه به منابع معتبر فقهی وحقوقی بررسی می گردد.

یافته های این پژوهش، نشان گر این است که در وهله اول، والدین طفل و نظام قضایی کشور، باید صلاح و مصلحت طفل را مدنظر قرار دهند و نظام قضایی در خصوص واگذاری حضانت، موقعیتی را ایجاد نماید که آینده طفل، مورد خدشه قرار-نگیرد. به عبارت دیگر، فرد یا سازمانی که حضانت طفل، برعهده او قرار گرفته؛ بایستی تمام تلاش خود را درجهت سلامت جسمی، روحی، دینی، اخلاقی و... مبذول داشته تا طفل مذکور، در آینده بتواند برای جامعه خود، فردی مفید باشد؛ نه این که مخل نظم و امنیت شده و وجود وی باعث نا امنی در جامعه گردد. بدین ترتیب رعایت غبطه و مصلحت کودک یا نوجوان یکی از مبانی فقهی و حقوقی می باشد که مورد توجه فقها و قانون گذار هم قرار گرفته است. دیگر مبانی فقهی و حقوقی حضانت و سرپرستی کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست،عبارتند از: قاعده لاضرر، قاعده تعاون، قاعده حفظ نظام، قاعده نفی سبیل، قاعده احسان، قاعده المومنون عند شروطهم، امورحسبه و اصل کرامت.