مقایسه دیدگاه سید مرتضی با زمخشری در معنای «... امرنا مترفیها ففسقوا...» آیه 16 سوره اسراء
دریافت معنای آیات قرآن منوط به داشتن علوم و مقدمات متعددی است که گاه بدون آنها، در بدو امر برخی شبهات یا تناقضها ایجاد میشود. یکی از آنها آیه 16 سوره اسراء است. پژوهش حاضر با روش توصیفی _ تحلیلی بر آن است معنا و تفسیر {... امرنا مترفیها ففسقوا...} را که با اختلاف نظر مواجهه شده، بررسی کند. با محوریت نظر تفسیری سید مرتضی؟ره؟ میتوان دریافت: 1. اراده هلاکت محقق نمیشود مگر به هلاکت حسن و قبیح؛ مانند اینکه بگوییم امر کردیم او را به خیر، اما او عصیان کرد (امرته فعصی)، مامور به محذوف است، هرچند بعد از کلمه «امرنا» «فسق» واقع شده است؛ 2. متعلق «امرنا» طاعت است، زیرا اگر «فسق» باشد، باید پاداش داده میشدند، نه عقاب. واژه «امرنا» را به سه حالت قرایت کردهاند که در هر حالت معنای خاصی دارد؛ 3. «امرنا مترفیها» صفت «قریه» است؛ یعنی هر گاه بخواهیم قریهای را که طبقه مرفه آن را امر کردهایم و آنها نافرمانی کردهاند، هلاک کنیم، بنابراین جواب «اذا» محذوف است و نیازی هم به آن نیست؛ 4. «اراده» در معنای مجازی به کار رفته است که در زبان عرب مجاز و استعاره و آرایههای ادبی زیادی به کار میبرند؛ 5. در آیه تقدیم و تاخیر صورت گرفته و اگر شرط و جواب شرط جابهجا شود، تغییری در حکم ایجاد نمیشود.
سید مرتضی (ره) ، محمود زمخشری ، سوره اسراء ، فسق ، طاعت
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.