تحلیل اثر سرمایه گذاری مستقیم خارجی و واردات کالاهای سرمایه ای بر شدت انرژی در بخش های اقتصادی ایران

به طور کلی سرمایه گذاری در تکنولوژی های جدید چه از طریق جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی و چه از طریق واردات کالاهای سرمایه ای، موجب کاهش شدت انرژی می شود. بر این اساس، هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و مقایسه اثر سرمایه گذاری مستقیم خارجی و واردات کالاهای سرمایه ای بر شدت انرژی بخش های اقتصادی ایران است. برای این منظور از داده های جمعی سازی نشده در بخش های کشاورزی، حمل ونقل و صنعت و معدن طی دوره 1396-1372 استفاده و با روش آرلانو و باند در فضای داده های تابلویی، الگوی مورد نظر برآورد شده است. علاوه بر دو متغیر فوق، از شاخص قیمت انرژی، ارزش افزوده و مجذور آن، درجه باز بودن تجاری و شاخص قیمت تولید کننده هر بخش و نرخ ارز حقیقی به عنوان متغیرهای توضیحی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که سرمایه گذاری مستقیم خارجی با یک وقفه، اثر معنادار و منفی بر شدت انرژی در همه بخش های اقتصادی دارد، در حالی که واردات کالاهای سرمایه ای اثر معناداری بر شدت انرژی بخش های اقتصادی ایران نداشته و حتی ضریب با وقفه آن، شدت انرژی را افزایش داده است. علاوه براین ارزش افزوده، شاخص قیمت انرژی و باز بودن تجاری بخش ها رابطه منفی با شدت انرژی دارد. در نهایت شاخص قیمت بهای تولید کننده و نرخ ارز حقیقی رابطه مثبت با شدت انرژی دارد. بر این اساس، جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی نسبت به واردات کالاهای سرمایه ای به منظور کاهش شدت انرژی در بخش های اقتصادی در الویت قرار است