مقایسه روش های انباشت تصادفی بقا در حضور ریسک‎های رقابتی و مدل های رگرسیون در تعیین عوامل خطر مرگ در بیماران مبتلا به سرطان پستان در مرکز مهدیه همدان

سرطان پستان یکی از شایع ترین سرطان‎های زنان در سراسر جهان است. افراد مبتلا به سرطان ممکن است به دلیل پیشرفت بیماری یا به سایر دلایل بمیرند که به این‎گونه از رخدادهای چندگانه ریسک های رقابتی می‎گویند. این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط با بقای بیماران مبتلا به سرطان پستان با استفاده از سه مدل رگرسیون مخاطرات علت- ویژه، زیرتوزیع و مدل انباشت تصادفی بقا انجام شده است.

مطالعه هم گروهی تاریخی بروی 527 بیماران سرطان پستان در همدان طی سال‎های 1394-1383 انجام شد. برای تعیین عوامل خطر مرگ به‎دلیل پیشرفت سرطان و مرگ بدون پیشرفت سرطان از مدل‎های مخاطرات علت- ویژه، مخاطرات زیرتوزیع و انباشت تصادفی بقا در حضور ریسک‎های رقابتی برازش داده شد. تحلیل داده‏ ها با نرم‎افزار‎ R3.4.3 انجام شد.

نتایج نشان داد که برای پیشامد مرگ ناشی از سرطان پستان، سن و تعداد غدد لنفاوی درگیر در هر دو مدل مخاطره علت- ویژه و زیرتوزیع معنادار است (05/0<p) و در مدل انباشت تصادفی با قاعده تقسیم لگ- رتبه و مدل انباشت تصادفی بقا با قاعده تقسیم Gray، برای پیشامد مرگ بر اثر سرطان متغیرهای سایز تومور، تعداد غدد لنفاوی درگیر، پروژسترون، استروژن و سابقه خانوادگی متغیرهای مهم شناسایی شدند.

نتیجه مدل‎های مختلف در مطالعه حاضر نشان داد که تشخیص زودهنگام و مراجعات دوره‎ای یکی از مهم‏ترین عوامل برای جلوگیری از پیشرفت بیماری در این بیماران است. در حضور ریسک‎های رقابتی در صورتی که فروض زیربنایی استفاده از مدل‎های رگرسیون علت- ویژه و زیرتوزیع برقرار نباشد استفاده از مدل انباشت تصادفی بقا برای داده‎های رخدادهای رقابتی به‎منظور تعیین عوامل خطر موثر بر بقا با توجه به شاخص هماهنگی و شاخص نمره بریر مناسب‎تر است. همچنین آنالیز بقا متوسط زمان پیگیری 3/49 ماه بود.