برهمکنش یون های سدیم و پتاسیم بر برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیک ارقام جم و پیروز نخود (Cicer arietinum L.)

یون سدیم به عنوان یکی از عوامل اصلی تنش شوری مطرح است و در این راستا گزارش هایی از نقش بهبوددهندگی یون کلسیم برای اثرات منفی ناشی از تنش شوری ارایه شده است. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر کلسیم در بهبود آسیب های ناشی از تنش شوری (یون سدیم) بر ارقام تجاری نخود (جم و پیروز) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط فیتوترون در محل آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. هر گلدان به حجم دو لیتر حاوی مخلوطی از خاک باغچه و ماسه نرم به عنوان یک واحد آزمایشی در نظر گرفته شد. در این آزمایش تاثیر سطوح مختلف شوری شامل صفر (شاهد)، 3، 6، 9 و 12 دسی زیمنس بر متر توام با کاربرد سولفات کلسیم با غلظت های صفر (شاهد) و 5 میلی مولار بر ویژگی های مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه در مرحله گلدهی مورد بررسی قرار گرفت. صفاتی مانند سطح برگ، طول ریشه و میزان پتاسیم برگ با افزایش غلظت یون سدیم کاهش یافت و این کاهش در سطوح شوری dS/m 12-9 معنی دار بود (05/0P≤). با افزایش میزان شوری صفاتی از قبیل مقاومت روزنه ای، مقدار سدیم و پرولین برگ و ریشه در راستای کاهش تلفات و جذب بیشتر آب به دنبال وقوع تنش ثانویه خشکی به صورت معنی داری افزایش یافت (05/0P≤). نتایج این آزمایش نشان داد که استفاده از سولفات کلسیم به منظور کاهش آسیب های ناشی از تنش شوری به ویژه در سطوح بالای شوری می تواند در گیاه نخود امیدبخش باشد.