بررسی آزمایشگاهی تاثیر ابعاد تخلیه کننده تحتانی بر میزان رسوبات پشت سد در رسوب شویی تحت فشار

بهره برداری از سدهای مخزنی تاکنون با تاکید بر اهداف تامین نیازهای آبی و مهار انرژی سیلاب و بهبود شرایط زیست محیطی صورت گرفته است و به مسئله ی خروج رسوبات از مخزن سد کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مطالعه به منظور تعیین روشی جهت بهبود تخلیه رسوبات، یک سازه نیم استوانه در جلوی تخلیه کننده تحتانی مورد آزمایش قرار گرفت. آزمایش ها با ساخت 16 مدل فیزیکی، با طول و عرض شکاف مختلف در چهار ارتفاع آب، سه قطر نیم استوانه و جمعا 208 آزمایش انجام پذیرفت. نتایج حاصل از آزمایش ها نشان داد که با کارگذاری سازه ی نیم استوانه در جلوی تخلیه کننده تحتانی، حجم رسوب شویی افزایش می یابد. به عبارت بهتر یک جفت گرداب چرخشی در داخل سازه نیم استوانه در دو طرف محور مرکزی دریچه به وجود می آید که در این صورت نصب نیم استوانه به قطرهای مختلف، باعث افزایش چند برابری حجم و طول رسوب شویی، نسبت به مدل بدون استوانه می گردد. به طوری که با افزایش چهار برابری ارتفاع شکاف، حجم و طول رسوب شویی 3/101 و 2/27 درصد افزایش نشان می دهد. نتایج این پژوهش نشان داد که نصب نیم استوانه به قطرهای7/12، 2/15 و 2/19 به طور متوسط به ترتیب 587، 732 و 829 درصد افزایش حجم رسوب شویی را نسبت به مدل بدون استوانه در پی خواهد داشت. همچنین نصب نیم استوانه به قطرهای 7/12، 2/15 و 2/19 به طور متوسط به ترتیب 94، 106 و 111 درصد افزایش طول رسوب شویی را نسبت به مدل بدون استوانه به همراه خواهد داشت.