ارزیابی تحمل تنش خشکی ژنوتیپ های چغندر قند (.Beta vrulgaris L) در روش های آبیاری جویچه ای و قطره ای نواری (تیپ)

به منظور ارزیابی ژرم پلاسم چغندر قند و شناسایی ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی، نیاز به روش های دقیق اعمال تنش است. بدین منظور در یک آزمایش مزرعه ای هشت تیمار آبیاری در کرت های اصلی و چهار ژنوتیپ چغندر قند ژنوتیپ شامل 7112، BP کرج، BP مشهد و BP (I13×A37.1) کرج در کرت های فرعی، به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار و در دو سال (1386 و 1387) در کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. تیمارهای آبیاری با دو روش آبیاری جویچه ای و قطره ای نواری (تیپ) بعد از 80، 130 و 180 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (شش تیمار) همراه با دو تیمار آبیاری قطره ای نواری بعد از 30 میلی متر تبخیر در دو سطح تامین 100 و 75 درصد تامین نیاز آبی گیاه، اعمال شدند. نتایج نشان داد که تفاوت بین تیمارهای آبیاری برای عملکرد ریشه، عملکرد شکر و درصد قند ریشه معنی دار بود. کمترین عملکرد ریشه به ترتیب در تیمارهای آبیاری قطره ای نواری بعد از 130 میلی متر تبخیر (2/41 تن در هکتار) و آبیاری قطره ای نواری بعد از 80  و 180 میلی متر تبخیر (7/41 تن در هکتار) بدست آمد. بیشترین عملکرد ریشه به ترتیب مربوط به تیمار آبیاری جویچه ای بعد از 80 و 130 میلی متر تبخیر (بیش از 58 تن در هکتار) بود. تیمارهای آبیاری قطره ای نواری بعد از 80 میلی متر تبخیر و آبیاری جویچه ای بعد از 130 میلی متر تبخیر به ترتیب با 35/6 و 31/9 تن در هکتار، کمترین و بیشترین عملکرد شکر را داشتند. میانگین حجم آب مصرفی در تیمار آبیاری جویچه ای بعد از 80 میلی متر تبخیر (به عنوان روش رایج ؛ با دور آبیاری حدود 8  تا 10 روز) 16000 و در تیمار آبیاری قطره ای نواری بعد از 30 میلی متر تبخیر با تامین 75 درصد نیاز آبی گیاه (با دور آبیاری سه تا چهار روز)، 7350 مترمکعب در هکتار بود. بیشترین و کمترین میزان بهره وری آب آبیاری به ترتیب در تیمارهای آبیاری قطره ای نواری بعد از 30 میلی متر و تامین 100 درصد نیاز آبی گیاه، به میزان 56/1 کیلوگرم شکر بر مترمکعب و آبیاری جویچه ای بعد از 180 میلی متر تبخیر، به میزان 42/0 کیلوگرم شکر بر مترمکعب بدست آمد. بر اساس نتایج این پژوهش روش آبیاری قطره ای نواری بعد از 30 میلی متر تبخیر و تامین 75 درصد نیاز آبی گیاه، مناسب ترین روش برای اعمال تنش خشکی در چغندر قند شناخته شد.