گرانیتوئیدهای پهنه سنندج-سیرجان متعلق به سری ایلمینیت (نوع S)، همزاد با کوه زایی سیمیرین (178-160 میلیون سال پیش): بررسی علت عدم تشکیل کانی سازی قلع پورفیری

در این پژوهش، بر اساس داده های زمین شناسی، زمین فیزیکی، زمین شیمیایی ایزوتوپی موجود برای گرانیتوییدهای ژوراسیک (بازه 178-160 میلیون سال پیش) در پهنه سنندج- سیرجان1، به بررسی خاستگاه و پهنه تکتونوماگمایی این گرانیتوییدها و امکان کانی سازی قلع در ارتباط با آنها پرداخته می شود. ویژگی های زمین شناسی، زمین فیزیکی و زمین شیمیایی گرانیتوییدهای پهنه سنندج-سیرجان (مانند نبود کمان آتشفشانی و سنگ های آتشفشانی، ضخیم شدگی پوسته قاره ای (52 تا 56 کیلومتر) و تشکیل توده های گرانیتوییدی با ابعاد بزرگ (باتولیت) در عمق بیشتر از 4 کیلومتر، پیدایش سنگ های دگرگونی و رویداد دگرگونی ناحیه ای در حد رخساره شیست سبز (و آمفیبولیت) در پی فرایندهای کوه زایی سیمیرین، مقدار (Eu/Eu)N کم (شرایط احیایی)، پذیرفتاری مغناطیسی کمتر از 5-10 x100 (سری ایلمینیت)، εNdi منفی و (87Sr/86Sr)i بیشتر از 707/0) برخلاف پژوهش های پیشین نشان می دهند که این گرانیتوییدها از گرانیتوییدهای نوع S پدیدآمده در پی ذوب پوسته قاره ای در پهنه برخوردی هستند. از این رو، وقوع کانی سازی قلع در ارتباط با پیدایش آنها محتمل است؛ اما شواهد بسیاری بیانگر نبود کانی سازی قلع توسط ماگمای سازنده این گرانیتوییدهاست که عبارتند از نبود محلول های گرمابی و در نتیجه توانایی کانی سازی (با توجه به نبود کانی های دگرسانی در تصاویر ماهواره ASTER)، فراوانی اندک عنصرهای قلع، مس، سرب و روی در این گرانیتوییدها و رسوب های رودخانه ای وابسته به آنها، مقدار (Eu/Eu)N بیشتر از 2/0، Rb/Sr کمتر از 3، Y کم (ppm 10-75)، Ba بیشتر از ppm 200 و شباهت های زمین شناسی، زمین فیزیکی و زمین شیمیایی به گرانیتوییدهای نوع S (سری ایلمینیت) نابارور در بلوک لوت (در مناطق نجم آباد، سرخ کوه تا شاه کوه) که در پهنه برخورد قاره ای و در طی کوه زایی سیمیرین پدید آمده اند.