کارکرد افواج محلی در ارتش قاجار با تکیه بر فوج بیرانوند در لرستان

پادشاهان قاجار با تاسیس افواج محلی در مناطق مختلف کشور مانند لرستان، آذربایجان، کردستان و غیره، که زیر نظر روسای قبایل بود؛ از توان نظامی و انتظامی آنها بهره می بردند. قاجارها با کسب تابعیت ظاهری این افواج، از آنها در جنگ های خارجی و ایجاد امنیت در مناطق تحت نفوذشان استفاده می کردند. از جمله در لرستان افواج دلفان، سیلاخور، امرایی و بیرانوند شکل گرفت. در میان افواج محلی، فوج بیرانوند جایگاه خاصی دارد؛ زیرا طبق نوشته های منابع درباری و محلی هر موقع این فوج تابع دولت مرکزی بود، کارکرد سودمندی در لرستان و در جنگ های خارجی مانند جنگ هرات در زمان دو پادشاه قاجاری داشت. از سوی دیگر با از بین رفتن نفوذ حکومت مرکزی، این فوج از هم گسیخته و یاغی می شد. ایجاد فوج بیرانوند نقش مهمی در میزان تابعیت روسای این ایل در برابر حکومت مرکزی قاجار داشت. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که حضور رییس فوج بیرانوند در ایجاد امنیت توسط آنها در لرستان و خوزستان، نشان از نقش مثبت آن در سیاست حکومت مرکزی داشت و سرکشی آن موجب ایجاد ناامنی در مناطق نامبرده می شد.