بررسی و انتخاب شاخص های ارزیابی مدیریت پایدار آب در حوضه های آبریز

آب یکی از مهم ترین محور های توسعه و زیر بنای رفاه اقتصادی و اجتماعی هر کشوری می باشد و ارزیابی مدیریت آب، بخشی ضروری از فرایند پیاده سازی و اجرای برنامه ها و پروژه ها محسوب می شود. شاخص های ارزیابی ابزاری قوی برای تصمیم گیران و مدیران آب در سطح حوضه های آبریز، به منظور فهم نقاط ضعف و قوت تصمیمات بوده و هم چنین سبب اتخاذ سیاست های مناسب برای بهبود مدیریت منابع می باشند. هدف پژوهش حاضر بررسی و انتخاب شاخص هایی منطبق بر مولفه های پایداری (شامل اقتصادی،اجتماعی، محیط زیستیو نهادی) در ارزیابی مدیریت آب در مقیاس حوضه آبریز می باشد. روش پژوهش بر مبنای توصیفی- پیمایشی و با ابزار مصاحبه و پرسش نامه بوده است. پس از بررسی و استخراج شاخص های اولیه، شاخص های پایداری نهایی از طریق پرسش نامه های دلفی جمع آوری و با استفاده از روش دلفی فازی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. الگوی ارایه شده متشکل از 200 شاخص مدیریت آب بر مبنای تعریف چهار مولفه پایداری در مقیاس حوضه آبریز می باشد. نتایج نشان داد که از 200 شاخص بررسی شده، در مرحله نهایی، تنها 66 شاخص با در نظر گرفتن مولفه های پایداری انتخاب شدند. بر مبنای نتایج به دست آمده از طبقه بندی مولفه های پایداری، 30 شاخص مطابق با حداقل سه مولفه پایداری (سه یا چهار بعدی)، 30 شاخص دو بعدی (مطابق با دو مولفه) و شش شاخص یک بعدی (تنها مطابق با یک مولفه) به دست آمده اند. شاخص های به دست آمده می توانند به عنوان مبنایی در ارزیابی برنامه های مدیریت آب در حوضه های آبریز کشور مورد استفاده قرار گیرند.