بررسی تغییرات ترکیبات فنلی و متابولیت های ثانویه کالوس ها و گیاهچه های بادرنجبویه (.Mellissa officinalis L) تحت تنش فلز سنگین کادمیوم

پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر غلظتهای مختلف کادمیوم بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و تغییرات متابولیت های ثانویه در گیاه دارویی بادرنجبویه(Mellissa officinal L.  ) در شرایط کشت درون شیشه طراحی و اجرا شد. بدین منظور ابتدا بذور بادرنجبویه استریل و سپس در محیط های کشت پایهMS  کشت گردید. سپس گیاهچه های 28 روزه حاصل از کشت بذر به محیط MS حاوی غلظت های متفاوت نیترات کادمیوم (0،150و 300 میکرو مولار) منتقل و در اتاق کشت تحت شرایط کنترل شده نگهداری شدند. همچنین  کالوس های حاصل از جدا کشت های ساقه  به محیط هورمونی (2, 4-D با غلظت  mg.L-1 25/0 و 2BAP با غلظت  mg.L-1  5) حاوی غلظت های مختلف کادمیوم (0،150و 300 میکرو مولار) انتقال یافتند. چهار هفته پس از کشت میزان رنگیزه های فتوسنتزی و مقادیر آنتوسیانین، فنل و فلاونوییدها در گیاهچه ها بررسی شد. همچنین تغییرات مواد موثره دارویی از طریق آنالیزهای GC-mass در کالوس ها و گیاهچه های بادرنجبویه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد افزایش غلظت نیترات کادمیوم در محیط موجب کاهش میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کارتنوییدها و میزان آنتوسیانین در گیاهچه ها  گردید. با افزایش میزان نیترات کادمیوم در محیط، محتوای فنول و فلاونویید به میزان معنی داری افزایش یافت.  نتایج GC-mass نشان داد که میزان متابولیت های ثانویه و مواد موثره دارویی در گیاهچه ها و کالوس های بادرنجبویه تحت تنش فلز کادمیوم دچار تغییرات عمده ای گردید که بیشترین این تغییرات در ترکیبات گاما-3-کارن، ترانس کارویل، سیترونلال، سیترونلول، سیترال و بتا- کاریوفیلین مشاهده شد.