ارزیابی و تحلیل پارامترهای موثر بر ناتعادلی فضایی در شهرهای ایران

ترجمان صحیح مفهوم عدالت در حوزه دانش جغرافیا تحت عنوان تعادل در فضا است و به عنوان یک اصل در دانش فضایی همواره مورد تاکید بوده است. موضوع این پژوهش در حوزه مطالعات آمایش سرزمینی و مبانی آن بر روش پدیدار شناسی استوار است. لذا برای دستیابی به اهداف تحقیق ابتدا به مستندسازی بنیادهای نظری آن مبادرت شده است. در مرحله دوم نسبت به تعریف مفهوم تعادل فضایی اقدام و با ایجاد شبکه ای از مولفه هایی که تعریف کننده تعادل در فضاست بازیابی گردید. در مرحله سوم مولفه های تعریف کننده مفهوم فوق واحدگذاری و در چهارچوبه منطق ریاضی برای مناطق گوناگون احصاء شدند.نتایج پژوهش حاکی از آنست که، ضریب دسترسی (TC) در دامنه ی زمانی 25 تا 35 دقیقه و ضریب شکل (FC) در دامنه ی طلایی 6/1 تا 8/1 در حالت تعادلی قرار می گیرد. همچنین در صورتیکه مقدار ضریب سطح-جمعیت (AE) صفر باشد حالت تعادل ایجاد شده است. عدم تعادل این ضریب زمانی است که مقدار آن بزرگتر از صفر باشد. اما اگر مقدار این ضریب کوچکتر از صفر باشد بدان معناست که شهر مورد نظر امکان گسترش را دارد.مقدار TC برای شهرهای مورد مطالعه در سال 1335 نشان می دهد که دو شهر مشهد و ری به لحاظ دسترسی در دامنه تعادلی قرار دارند و بقیه شهرها امکان گسترش تا میل به دامنه ی تعادلی را دارا می باشند. همچنین مقدار FC در این سال برای هیچ کدام از شهرها در دامنه تعادلی واقع نشده و به جز شهرهای کاشان و کرمان که مقدار این ضریب فراتر از دامنه تعادلی شان هست بقیه شهرها امکان گسترش تا دستیابی به این مقدار را دارا هستند. از طرفی ضریب AE بدست آمده برای شهرهای مورد مطالعه در سال 90 حاکی از آنست که تنها شهر مشهد با ضریب 5/0- دارای تعادل بوده و قابلیت گسترش دارد. .