تعیین شیوه و رژیم حکمرانی آب در مواجهه با تغییرات محیطی از دیدگاه نهاد و ذینفعان محلی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز دریاچه طشک-بختگان)

آب، مایه حیات است، حتی در زمانی که به وفور یافت می شود. در سال های گذشته، اطمینان واهی از دایمی بودن خدمات آب در کشور ایران، باعث شده است تا ساختار های نهادی مربوط به آب به صورت نامناسب و ناسازگار با تغییرات محیطی ایجاد شده و هنگام بروز بحران های مربوط به آب مانند خشکسالی، وقوع سیلاب و در مقیاس بزرگتر، تغییر اقلیم، توانایی انعطاف و تاب آوری در مقابل این تغییرات را نداشته باشند. بدین منظور، شناخت نظام حکمرانی کنونی در کشور، از نیاز های ضروری تلقی می شود. به همین دلیل در این مطالعه به بررسی شیوه و رژیم نظام حکمرانی آب در یکی از مناطق دچار چالش کم آبی پرداخته شد. برای تعیین شیوه حکمرانی در دو سطح نهاد و ذینفعان محلی از پرسشنامه با روایی قابل قبول توسط اساتید مربوطه و ضریب آلفای کرونباخ 71/0 در سطح نهاد و 69/0 در سطح ذینفع استفاده شد. در دو سطح نهاد و ذینفع، به ترتیب روش نمونه گیری گلوله برفی و تصادفی به کار گرفته شد. همچنین، به منظور تعیین رژیم حکمرانی در چهار شهرستان ارسنجان، نی ریز، خرامه و استهبان از روش تحلیل شبکه نهادی رسمی و غیر رسمی با روش نمونه گیری شبکه کامل استفاده شد. نتایج نشان داد که در ده کارکرد فرعی حکمرانی مورد بررسی، شیوه سلسله مراتبی بیشتر مشاهده شده است. به علاوه نتایج تحلیل شبکه نهادی نیز نشان داد که رژیم حکمرانی کنونی در هر چهار شهرستان، رژیم رانت خواه متمرکز می باشد؛ که از ویژگی های شیوه حکمرانی سلسله مراتبی تلقی می شود. در نهایت بر اساس نتایج ترکیب شیوه های حکمرانی و رسیدن به فراحکمرانی پیشنهاد شد.