تاثیر فسفر و نیتروژن بر تولید ریشه های مویین در گیاه توتون (Nicotiana tobaccum) به عنوان یک گیاه مدل

تولید ریشه مویین به کمک Agrobacterium rhizogenesیکی از مهم ترین روش های بیوتکنولوژی برای تولید متابولیت های ثانویه و پروتئین های نوترکیب است. یکی از چالش های مهم ریشه مویین، تولید کم زیست توده است. به منظوربهینه سازی محیط کشت ریشه مویین در گیاه توتون، تاثیر فاکتور نیتروژن با نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم (NO3/NH4) در سه غلظت 19/20، 1/5/1/5و 1/5/30میلی مولار، میزان پتاسیم دی هیدروژن فسفات (KH2PO4) به عنوان منبع تامین کننده فسفر(3، 6 و 12 میلی مولار) در محیط MS به صورت کشت جامد و مایع در قالب یک طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال 1395 انجام شد. تراریخت بودن ریشه ها به کمک واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) با آغازگر های اختصاصی ژن rolC تایید شد. تجزیه واریانس داده های میزان وزن خشک و تر ریشه های مویین نشان داد که نیتروژن، فسفر و نوع محیط کشت روی میزان تولید زیست توده اثرات معنی دار (05/0<P) دارند. بیشترین زیست توده، مربوط به محیط کشت MS حاوی میزان بالای از نسبت نیترات به آمونیوم و12 میلی مولار پتاسیم دی هیدروژن فسفات با حداکثر وزن تر و خشک بعد از یک ماه به ترتیب با 66/11 و 47/0 گرم بود. کمترین وزن خشک و وزن تر در محیطی با میزان کمتری (1/5/1/5 میلی مولار) از نسبت نیترات به آمونیوم و 6میلی مولار پتاسیم دی هیدروژن فسفات مشاهده شد. همچنین در محیط کشت MS مایع همراه با میزان بالای نسبت نیترات به آمونیوم بیشترین میزان تولید زیست توده حاصل شد. با توجه به اهمیت تولید بیشتر زیست توده، از روش القاء ریشه مویین این مطالعه می توان برای افزایش زیست توده برای تولید ترکیبات دارویی و صنعتی استفاده کرد.