آزمون جدایی پذیری ضعیف و برآورد سیستم تقاضای گوشت در ایران (کاربرد سیستم تقاضای روتردام)

وجود جدایی پذیری در تابع مطلوبیت مصرف کنندگان شرط لازم و کافی برای بودجه بندی چند مرحله ای و جمعی سازی سازگار کالاهاست که در آن مخارج با استفاده از شاخص های قیمت بین گروه های خوراکی تخصیص داده می شود و تخصیص درون گروهی هم به طور مستقل از سایر گروه ها صورت می گیرد. با توجه به بالا بودن سهم انواع گوشت (23درصد مخارج خوراکی و آشامیدنی خانوار) در بودجه خانوار و نقش مهم تغذیه ای گوشت در سلامتی افراد، در این مطالعه از تابع تقاضای روتردام برای تعیین الگوی مصرف کالاهای گوشتی در ایران استفاده شده است. در مطالعات تجربی تقاضا، از مفهوم تفکیک پذیری جهت برآورد صحیح تابع تقاضا و محدود نمودن تعداد پارامترها استفاده می شود. برای این منظور از داده های مربوط به شاخص قیمت و هزینه انواع گوشت ها (دام- طیور- ماهی) بانک مرکزی طی سال های 1396-1374 استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون های جدایی پذیری این فرضیه را که مصرف کنندگان ابتدا درآمد خود را بین 13 کالای گوشت به صورت سه گروه (دام، طیور، ماهی) تخصیص داده و سپس عمل تخصیص درآمد بین انواع زیر رده های گوشت که بر اساس گروه بندی صورت گرفته را تایید می نماید. همچنین نتایج تخمین سیستم تقاضا نشان داد همه گروه-های کالایی، دارای کشش قیمتی خودی منفی هستند. در این میان کشش قیمتی گروه های گوشت دام، طیور و گوشت ماهی به ترتیب برابر 89/0-، 59/0-، 77/0- می باشند. پیشنهاد اساسی پژوهش حاضر این است که پیش از هر گونه اقدامی در رویکرد سیستم تقاضا، باید آزمون های تفکیک پذیری ضعیف صورت گیرد.