بررسی نقش جنبش های گسل پنهان راندگی خرم آباد در تحول سامانه زهکشی رودخانه خرم آباد

دشت خرم آباد در واحد زاگرس چین خورده واقع شده است و رودخانه خرم آباد که یکی از سرشاخه های اصلی رود کرخه است از میان این دشت می گذرد. از آنجا که گسل پنهان و فعال خرم آباد در این منطقه واقع گردیده است این منطقه به شدت تحت تاثیر فعالیت های نوزمین ساختی این گسل قرار دارد. بنابراین در این تحقیق، هدف بررسی تاثیر فعالیت های این گسل بر فعالیت های ریخت شناسی رودخانه خرم آباد است. 

 پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است. ماهیت داده ها و محاسبات کمی و مبتنی بر استفاده از تکنیک های سنجش از راه دور، شاخص های هندسی، عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای و اندازه گیری های میدانی است. در راستای بررسی تاثیر فعالیت های گسل پنهان خرم آباد بر فعالیت های ریخت شناسی رودخانه خرم آباد نخست مسیر رودخانه به پنج زیرپهنه تقسیم و سپس از عکس های هوایی سال 1334 و تصاویر گوگل ارث سال 1395 با پردازش در محیط GIS جهت مقایسه تغییرات استفاده گردید. با رقومی سازی مسیر رودخانه در محیط اتوکد، شاخص های هندسی گرادیان نشیب رود و مقادیر سینوسیتی برای 5 زیرپهنه فوق در امتداد مسیر رودخانه مشخص گردید و با مراجعات میدانی نیمرخ طولی و تغییرات پادگانه های آبرفتی اندازه گیری شد. 

 مقادیر به دست آمده از شاخص های هندسی رودخانه خرم آباد نشان می دهد در نتیجه تحرکات گسل پنهان خرم آباد، تاقدیس خرم آباد و نواحی بالادست آن درحال فرازگیری و نواحی پایین دست درحال پایین افتادگی یا جاماندگی هستند. این روند، افزایش شیب میانگین در طول مسیر رودخانه را در پی داشته و این روند به صورت تغییر در تعداد و ویژگی های هندسی رودخانه تظاهر پیدا کرده است. 

 دلیل اصلی تغییرات ریخت زمین ساختی در روخانه خرم آباد جنبش های زمین ساختی است. لذا با توجه به آنچه گفته شد، جنبش های گسل پنهان راندگی خرم آباد، مهم ترین عامل تغییردهنده ریخت شناسی رودخانه خرم آباد است.