واکاوی و مقایسه ی چند شاخص خشکسالی اقلیمی و تعیین بهترین شاخص در جنوب شرق ایران

خشکسالی از مخرب‌ترین رویدادهای آب و هوایی هستند که باعث خسارت‌های قابل‌توجهی هم در بخش منابع طبیعی و هم در زندگی انسان‌ها می‌شوند. هدف از این پژوهش مقایسه کارآیی شاخص‌های خشکسالی و شناسایی بهترین شاخص در منطقه جنوب شرق ایران است. بدین منظور با استفاده از داده‌های بارش روزانه 30 ساله (2014-1985) از سازمان هواشناسی کشور و با استفاده از 8 شاخص پرکاربرد بارش استاندارد، ناهنجاری بارندگی، درصد از نرمال، معیار بارندگی سالانه، نیچه، نمره استاندارد، دهک و z چینی در 19 ایستگاه هواشناسی استان‌های کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان دقت هر یک از شاخص‌ها در تعیین شدت خشکسالی موردبررسی قرارگرفته است. پهنه‌بندی نیز در نرم‌افزار ARC GIS 9.3 برای خشک‌ترین سال طی دوره آماری و مقایسه رده خشکسالی بسیار شدید دو شاخص انتخابی صورت گرفته است. دقت هر یک از شاخص‌ها در مقیاس ماهانه و سالانه مورد واکاوی قرار گرفت. در مقیاس سالانه از سنجه کارآمد تقارن سال وقوع کمینه بارندگی با خشکسالی بسیار شدید در ایستگاه‌های منطقه استفاده‌شده است. نتایج نشان داد که در مقیاس ماهانه جهت بررسی خشکسالی جنوب شرق کشور شاخص دینامیک بارش استاندارد (SPI) در بازه زمانی 6 و 12 ماهه بهترین عملکرد را داشته است؛ اما در مقیاس سالانه شاخص‌های ناهنجاری بارندگی (RAI) و دهک‌ها (DI) در همه ایستگاه‌ها کمینه مقدار بارندگی را با خشکسالی بسیار شدید نشان داده بودند که به‌عنوان بهترین شاخص شناخته شدند. شاخص نیچه نیز ضعیف‌ترین عملکرد را در تعیین شدت خشکسالی در ایستگاه‌های جنوب شرق ایران داشته است.