مقایسه خودشناسی، باورهای معرفت شناسی و صفات شخصیت دانشجویان براساس سن و جنس

سن و جنس از جمله متغیرهای مربوط به تفاوت های فردی  است که نقش مهمی در خودشناسی، باورهای معرفت شناسی و صفات شخصیت افراد دارند. این پژوهش با هدف مقایسه خودشناسی، باورهای معرفت شناسی و صفات شخصیت دانشجویان بر اساس سن و جنس انجام گرفت.

روش مطالعه توصیفی- مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانشجویان دانشگاه های (آزاد، پیام نور، علمی- کاربردی، غیرانتفاعی و سایر دانشگاه های سراسری) شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 بود. تعداد 400 تن از دانشجویان، به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس خودشناسی انسجامی"(Integrative Self-Knowledge Scale)، "پرسشنامه باورهای معرفت شناسی" (Epistemological Beliefs Questionnaire) و "سیاهه پنج عاملی نیو" (NEO-Five-Factor Inventory) بود. روایی ابزار به روش روایی صوری و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ تایید شد. تحلیل داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 23 انجام شد.

اختلاف میانگین معناداری در نمره صفات شخصیت "توافق پذیری" در گروه مردان و زنان دانشجو وجود داشت و زنان در مقایسه با مردان نمره بیشتری کسب نمودند (05/0>P). همچنین، اختلاف میانگین معناداری در نمره باورهای معرفت شناسی "یادگیری سریع" (001/0=P) و صفات شخصیت "روان رنجورخویی" (001/0=P)، "توافق پذیری" (022/0=P) در دانشجویان از نظر سن تقویمی وجود داشت. دانشجویان گروه های سنی (18-29) در یادگیری سریع نمره بیشتر و در روان رنجورخویی و "توافق پذیری" نمره کمتری نسبت به گروه های سنی (36-47) سال به دست آوردند. دانشجویان سنین کمتر (18-29) نسبت به سنین بالاتر (36-47) بیشتر به یادگیری سریع، باور داشتند و از "روان رنجورخویی" و "توافق پذیری" پایین تری برخوردار بودند. 

دانشجویان زن، در مقایسه با دانشجویان مرد، از صفت شخصیتی "توافق پذیری" بیشتری برخوردار بودند. همچنین هر چه سن دانشجویان کمتر باشد نه تنها به "یادگیری سریع" (معرفت جویی)  بیشتر باور دارند، بلکه از صفت شخصیتی "روان رنجورخویی" پایین تری نیز برخوردارند؛ گرچه میزان "توافق پذیری" آن ها، نسبت به دانشجویان در گروه های سنی بالاتر، کمتر است. پیشنهاد می شود که متخصصان سلامت در بررسی خودشناسی، باورهای معرفت شناسی و صفات شخصیت دانشجویان، به عوامل جنس و سن آن ها نیز توجه نمایند.