ارزیابی اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط برای عملکرد دانه تعدادی از ژنوتیپ های امیدبخش برنج (Oryza sativa L.) حاصل از القای جهش با استفاده از روش GGE-biplot

وجود اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط باعث پیچیده کردن ارزیابی عملکرد ارقام و کاهش سودمندی انتخاب می شود. یکی از روش های چند متغیره برای تفسیر اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط  GGE- biplot نام دارد که اثرات اصلی ژنوتیپ ها و اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط را به طور هم زمان مورد بررسی قرار می دهد. در مطالعه حاضر 13 ژنوتیپ حاصل از القای جهش در برنج به همراه سه رقم شاهد طارم-محلی، طارم-جلودار و ندا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو منطقه ساری و تنکابن طی دو سال زراعی 1395 و 1396 از نظر پایداری عملکرد دانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه GGE-biplot  نشان داد که دو جزء اول در مجموع توانستند 52/92 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه نمایند. مطابق با نمودار چندوجهی حاصل از این روش هر چهار محیط به کار رفته در این آزمایش هم مکان با رقم پرمحصول ندا (شاهد) در قسمت بالا قرار گرفتند. ژنوتیپ های 33، 30، 26 و 31 پایداری بالایی داشتند و زنوتیپ های 18، 16 و 25 ناپایدار بودند. در این مطالعه تنها یک محیط بزرگ شناسایی شد. همچنین به دنبال ارقام ندا و جلودار، ژنوتیپ 31 به ژنوتیپ ایده آل نزدیک تر از بقیه بود. محیط تنکابن 96 به عنوان مطلوبترین محیط شناخته شد.