پایش خشکسالی هواشناسی در استان هرمزگان مبتنی بر شاخص های چندمتغیره آماری و احتمالاتی

خشکسالی یک پدیده پیچیده چندمتغیره است که بدون شک، بررسی همه آثار آن با استفاده از شاخص های تک متغیره مرسوم امکان پذیر نیست. در مطالعه حاضر خشکسالی هواشناسی استان هرمزگان در دوره آماری 1365 تا 1395 با استفاده از دو دیدگاه تحلیل آماری چندمتغیره و توابع مفصل مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. نخست، شاخص چند متغیره بارش استانداردشده با استفاده از تحلیل مولفه های اصلی و شاخص کمبود توام با استفاده از تابع مفصل تجربی کندال محاسبه شد. سپس کارآیی دو شاخص در بررسی مشخصه های خشکسالی مقایسه شد. نتایج نشان داد که در پایش خشکسالی دوره موردمطالعه، شاخص چند متغیره بارش استانداردشده مقادیر شدت های بیشینه را بیشتر از شاخص کمبود توام برآورد می کند. در بررسی خشکسالی تاریخی سال 1380، شاخص چند متغیره بارش استانداردشده نسبت به شاخص کمبود توام تصویر واقع بینانه تری از خشکسالی را ارایه می کند. همبستگی بین مشخصه های خشکسالی (شدت، مدت و بزرگی) در بیشتر موارد در شاخص چند متغیره بارش استانداردشده بیشتر از شاخص کمبود توام بوده، بدین معنی که ساختار همبستگی را بهتر از توابع مفصل برآورد می نماید. برآورد درصد فراوانی طبقات خشکسالی از ملایم تا خیلی شدید نشان داد، شاخص چند متغیره بارش استانداردشده در برآورد کلاس های خشکسالی شدید و خیلی شدید کارآیی بهتری داشته و برآورد صحیح تری از کلاس های خشکسالی دارد. در آخر، شاخص چند متغیره بارش استانداردشده قادراست تصویر صحیحی از خشکسالی را برای ارزیابی تفضیلی خشکسالی چندمتغیره داشته باشد.