شناسایی مولفه ها و راهبردهای بازاریابی معناگرا در ارتقای کیفیت زندگی معنوی

اخیر ضرورت ایجاد رفرم اساسی را در این مفهوم آشکار ساخته است، لذا یکی از مفاهیم مطرح شده جهت تحقق این مهم، بازاریابی معناگرا می‌باشد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد و مولفه‌های بازاریابی معناگرا و همچنین شناسایی فاکتورهای عمل و تعامل در مدل فرآیندی بازاریابی معناگرا در آموزه های اسلامی می‌باشد. از آنجا که بحث ارتقای کیفیت زندگی همواره یکی از دغدغه های ادیان روشنی چون اسلام بوده است و تمامی آموزه های ادیان در راستای ارتقای سطح کیفی نوع بشر میباشد در این مقاله سعی شده است با بررسی مولفه ها و تعاملات بازاریابی معناگرا که به پیامد ارتقای کیفیت زندگی معنوی منتج میشود پرداخته شود.

در پژوهش حاضر با رویکرد کیفی مبتنی بر نظریه زمینه‌ای و از طریق مصاحبه عمیق با پژوهشگران و استادان دانشگاه در رشته‌های مدیریت بازرگانی، جامعه شناسی، روان شناسی، اخلاق و فلسفه، ابعاد و مولفه‌های بازاریابی معناگرا شناسایی شد. مشارکت کنندگان در پژوهش، از طریق فرآیند نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافتند و در نهایت 27 مصاحبه انجام شد. برای تحلیل داده ها، از اصول مرتبط با نظریه زمینه‌ای (کدگذاری باز و انتخابی، تحلیل مقایسه ای مستمر، ایجاد مفاهیم و مقوله ها) استفاده شد.

نتایج کدگذاری داده ها به شناسایی 11 مفهوم منجر شد که در قالب سه مقوله دسته بندی شدند. بر این اساس، ابعاد بازاریابی معناگرا عبارتند از: بازاریابی معناگرای مشروع، بازاریابی معناگرای اجتماعی و بازاریابی معناگرای ارزشی و همچنین تعاملات مدل مربوطه در سه مقوله فرعی زندگی خوب / زندگی خوش و خلق معنای پایدار که همگی در مقوله اصلی زندگی معناگرا جای گرفته اند، دسته بندی شدند.

یکی از اهداف و مسیولیتهای چهارگانهی علم بازاریابی، ارتقای کیفیت زندگی افراد به شمار می‌رود و از آنجا که به نظر می‌رسد پارادایم‌های مسلط این علم پاسخگوی نیازهای در حال تغییر بشر امروز نیستند و ضرورت ایجاد نوآوری در مفاهیم موجود احساس میشود، توجه به ایجاد معنا در این مفهوم قابل بررسی می‌باشد. در همین رابطه، پژوهش حاضر ابتدا ابعاد و مولفه‌های بازاریابی معناگرا را شناسایی کرده است و سپس به بررسی شرایط راهبردهای مدل فرآیندی مربوطه در پیامد ارتقای کیفیت زندگی معنوی پرداخته است. از این رو نتایج این پژوهش می‌تواند برای شناسایی، برنامه ریزی و ارایه راهکارهایی برای ترغیب بازاریابان و سازمان‌ها به بازاریابی معناگرا در کانون توجه پژوهشگران، سازمان‌ها و مجامع سیاست گذار عمومی قرار گیرد.