تحلیل تغییرکاربری غیرمجاز اراضی کشاورزی در استان آذربایجان شرقی با استفاده از تئوری داده بنیاد

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
هدف

این تحقیق به منظور بررسی پدیده تغییر کاربری غیر مجاز اراضی کشاورزی (خارج از محدوده شهر، شهرکها و روستاهای دارای طرح هادی) در استان آذربایجان شرقی انجام گردید.

مواد و روش ها

برای رسیدن به این هدف از روش تیوری داده بنیاد استفاده شد. مشارکت کنندگان پژوهش حاضر، خبرگان و صاحب نظران پدیده تغییر کاربری اراضی کشاورزی استان، شامل فعالان بخش کشاورزی و مسیولین و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی و مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان ها، بودند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی، افراد برای مصاحبه انتخاب شده و با 20 نفر از آنها، تا زمان رسیدن به اشباع نظری، مصاحبه انجام گردید.

یافته ها

داده های بدست آمده در قالب 120 کد اولیه و 30 مقوله کدگذاری و تحلیل شدند. براساس هدف تحقیق، پدیده تغییر کاربری غیر مجاز اراضی کشاورزی به عنوان پدیده محوری انتخاب شد. در مدل استخراج شده، شرایط علی شامل مقوله های «تفاوت زیاد قیمت زمین کشاورزی با قیمت انواع کاربری های دیگر»، «حرص و طمع دلالان و افراد سودجوء»، «مشکلات بخش کشاورزی»وغیره، شرایط زمینه ای شامل «ایرادات و نقاط ضعف سیستم سیاستگذاری و برنامه ریزی»، «مشکلات و ایرادات سیستم کنترل و نظارت»، «ایرادات و نقاط ضعف سیستم  قانون گذاری»، «کمبود ها و نقاط ضعف سازمان جهاد کشاورزی و دستگاه های ذیربط» و غیره، شرایط مداخله گر شامل«خرید و فروش اراضی کشاورزی با قولنامه»، «خرد شدن و پراکنده بودن قطعات اراضی کشاورزی»، «تغییر فرهنگ و وجود مشکلات و نیاز های اجتماعی» وغیره، راهبرد ها شامل «عدم وجود آمایش سرزمین و برنامه جامع حفظ کاربری اراضی کشاورزی»، «تخلف از قوانین و مقررات»، «عدم وجود قوانین و مقررات جامع حفظ کاربری»، «عملکرد ضعیف دستگاه ها و نهاد های متولی امر و نظارتی»، «مدیریت و برنامه ریزی ضعیف و نادرست» و «مشکلات استفاده از شهرک های صنعتی» و پیامد های منفی شامل «کاهش تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی»، «ایجاد مشکلات اقتصادی، اجتماعی در روستاها، مناطق کشاورزی و مکان های احداث ویلا»، «افزایش مشکلات و هزینه جامعه و دولت» و«تخریب و از بین رفتن خاک، اراضی کشاورزی و محیط زیست» و پیامد های مثبت شامل«احداث و نگهداری باغ در اطراف خانه باغ و ویلاها» و «افزایش ارزش مادی زمین» می باشد.

نتیجه گیری

عوامل اصلی و مستقیم تحت عنوان شرایط علی و عوامل غیر مستقیم تحت عنوان شرایط زمینه ای و مداخله گر، شرایط لازم را برای ایجاد پدیده تغییرکاربری غیرمجاز اراضی کشاورزی، فراهم می آورند اما شرایط کافی نیستند و اگر راهبرد ها در این فرایند حضور نداشته و نقش خود را ایفا نکنند، این عوامل قادر به بروز این پدیده منفی نخواهند بود. در اثراین پدیده، پیامدهای منفی غیر قابل جبران دربخش کشاورزی و روستاها، ایجاد شده است. پس ضروری ترین و اولین اقدام برای حفظ کاربری اراضی کشاورزی، این است که بر اساس آمایش سرزمین جامع، قوانین و برنامه های جامع مورد نیاز تدوین و اجرا گردد.

زبان:
فارسی
صفحات:
317 تا 338
لینک کوتاه:
magiran.com/p2302820 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!