کاربرد معیارهای PAW و IWC در مدیریت آبیاری و نقش آن بر توزیع شوری خاک و جذب آب گیاه

ابتدایی ترین و متداول ترین معیار فراهمی آب خاک برای گیاه "آب قابل استفاده گیاه (PAW)" است که دسترسی یکنواخت آب را بین دو حد پتانسیل ماتریک (معادل رطوبت ظرفیت مزرعه ای تا پژمردگی دایم) فرض می کند و از سایر عوامل محدود کننده فراهمی آب برای گیاه صرف نظر می نماید. معیارهای جدیدتر فراهمی آب مانند "ظرفیت آب انتگرالی (IWC)"، محدودیت های ناشی از تهویه نامناسب، زهکشی سریع، مقاومت فروروی خاک و شوری را مدنظر قرار می دهد تا میزان آب قابل استفاده در خاک را به درستی برآورد نماید. در این پژوهش به منظور مقایسه کارایی دو معیار PAW و IWC، در یک باغ پسته تحت سامانه آبیاری قطره ای، با اندازه گیری ویژگی های فیزیکی و هیدرولیکی خاک، مقدار PAW و IWC محاسبه و با استفاده از آن ها دو مدیریت آبیاری  و  تعیین گردید که به ترتیب دور آبیاری 8 و 12 روز و مدت آبیاری 6 و 12 ساعت به دست آمد. پس از صحت سنجی مدل هایدروس برای شرایط باغ که دقت بالای مدلسازی را نشان داد، توزیع شوری و جذب آب گیاه برای دو مدیریت آبیاری مدلسازی شد. نتایج حاصل از مدلسازی نشان داد که در  شوری خاک به مناطق دورتری از ریشه درخت رانده شده و ناحیه با سطوح شوری پایین که نقش موثری در جذب آب دارد گسترش می یابد. از این رو می توان بیان کرد که  در مقایسه با  آب بیشتری در دسترس گیاه قرار می دهد. براساس مدل سازی صورت گرفته در  و  به ترتیب 7/63 و 1/48 درصد از نیاز رطوبتی گیاه تامین شد. بنابراین با استفاده از معیار IWC، مدیریت آبیاری صورت گرفته می تواند تطابق بهتری با شرایط مزرعه داشته و تنش های کمتری متوجه گیاه شود.