ارزیابی شبکه سنجش و پایش آب و هواشناسی ایران

بهره برداری مناسب از منابع آب موجود و اجرای طرح های توسعه ای، مستلزم داشتن یک بانک اطلاعاتی دقیق و بروز از آمار و اطلاعات آب وهواشناسی است. فرآیند اندازه گیری داده های آب و هواشناسی تا ثبت در بانک اطلاعاتی، فرآیندی دقیق، حساس و زمان بر است. این مطالعه به بررسی شبکه آب و هواشناسی کشور که زیر نظر وزارت نیرو مدیریت می شود پرداخته و آسیب شناسی وضعیت فعلی اندازه گیری آب و هواشناسی را مورد بررسی قرار می دهد. براین اساس ارزیابی شبکه در سه بخش کلان ارزیابی وضعیت شبکه از نظر آماری و بازدید میدانی و ارزیابی متولی اندازه گیری بررسی شد. بررسی متولیان نظام اندازه گیری در سطح دنیا متفاوت بوده و تمرکز اندازه گیری در یک وزارتخانه تا چند وزارتخانه با توجه به اهداف کلان آب و بهره وری آب در هر کشور متفاوت است. بررسی آمار شبکه اندازه گیری کشور نشان داد که یکی از مهمترین معضلات عدم وجود ایستگاه در مناطق مرتفع و نداشتن یک دوره ی آماری درازمدت است. اگرچه سبقه احداث ایستگاه ها بیش از نیم قرن است اما مدیریت مناسبی در طی زمان نتوانسته شبکه مناسبی را رصد کند. ارزیابی میدانی ایستگاه های آب و هواشناسی کشور نیز نشان داد که عدم توجه به تجهیزات و زیرساخت های لازم، هزینه بر بودن فرایند اندازه گیری، عدم فرهنگ سازی در خصوص لزوم اندازه گیری، بی توجهی مدیران به فرآیند اندازه گیری و غیره سبب شده تا کیفیت و کمیت اندازه گیری ها تحت تاثیر قرار گیرد. ایجاد یک شبکه پایش مناسب اگرچه دارای هزینه های اولیه بالایی است اما نسبت بازگشت سرمایه با توجه به ضروری بودن آمار و اطلاعات جهت اجرای هر طرح توسعه ای ضروی و حایز اهمیت است.