تاثیر تغییرات آب و هوایی و متغیرهای فیزیکی و شیمیایی آب بر اجتماعات فیتوپلانکتونی دریاچه سد ارس

اقلیم از عناصر مهم تاثیرگذار در عرصه محیط زیست است و مدیریت بهینه زیست بوم های آبی و خشکی بدون توجه به شرایط اقلیمی امکان پذیر نیست. در دهه های اخیر شکوفایی جلبکی اکوسیستم های آبی رشد قابل توجهی داشته است. به نظر می رسد این افزایش ناشی از تغییرات الگوهای آب و هوایی و تاثیر آن بر توزیع و فراوانی گونه های فیتوپلانکتونی است. از مهمترین اهداف پژوهش حاضر به عنوان پژوهشی گذشته نگر می توان به این موارد اشاره نمود: الف) تعیین جوامع غالب فیتوپلانکتونی و ارزیابی تغییرات الگوی پراکنش آنها در دریاچه سد ارس در سال های 1387 و 1392؛ و ب) بررسی تاثیرعوامل هواشناسی و فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب بر رشد جمعیت فیتوپلانکتون ها در دریاچه سد ارس. در این مطالعه، نمونه برداری به صورت فصلی و از سه ایستگاه ورودی سد، وسط دریاچه و خروجی سد انجام شد. در هر ایستگاه نمونه هایی برای شناسایی و شمارش فیتوپلانکتون ها و آنالیز فاکتورهای شیمیایی آب جمع آوری شدند. داده های ماهواره ای از سنجنده MODIS دریافت شد و بر مبنای آن مقادیر کلروفیل a  به دست آمد. بالاترین میزان کلروفیل a در تابستان سال های 1387 و 1392 به ترتیب با مقادیر 71/12 و 10 (میلی گرم بر مترمکعب) ثبت گردید. نتایج نشان داد که فراوانی فیتوپلانکتون ها همبستگی بالایی با غلظت کلروفیل زیست بوم آبی دارد. نتایج آنالیز مولفه های اصلی و رگرسیون چندگانه نشان داد، دمای هوا بیشترین سهم را در تغییرات غلظت کلروفیل دارد. به طوریکه ضریب همبستگی بین میزان کلروفیل و دمای هوا 72/0 محاسبه گردید. همچنین نتایج نشان دهنده تغییر الگوی جوامع فیتوپلانکتونی در منطقه بسوی غلبه نسبی سیانوباکتری ها در تمام فصول سال 1392 نسبت به سال 1387 است. به نظر می رسد تغییرات الگوی دما و بارش منطقه را می توان از عوامل اصلی تاثیرگذار در ارتباط با این تغییر به شمار آورد.