تاملی در باب پیشنهاد مکان گزینی اتابک هزار اسب برای مقابله با مغولان

از همان اوان هجوم مقتدرانه مغولان به قلمرو سلطان محمد خوارزمشاه، پیشنهادهای متعددی جهت مقابله و دفع یورش، مطرح شد. یکی از مهم ترین پیشنهادها - که به جهات مختلف ارزشمند بود - از جانب اتابک لر «ملک نصره الدین هزاراسب» ارایه گردید. وی، تنگ مشهور و استراتژیک «تکو» (Takow) در نزدیکی های بهبهان - میان بهبهان و دهدشت کهگیلویه - را جهت جلوگیری و مواجهه با مغولان، پیشنهاد داد. این تنگ وسیع و طولانی؛ مشحون از آب روان و چشمه سارهای جاری و راکد، قله ها و کمرهای سخت گذر و غیرقابل تسخیر، غارها و اشکفت های بزرگ جهت انبار و ذخیره غذایی، پرتگاه ها و سراشیبی های تیز برای پرتاب سنگ های گران و ویرانگر و مواردی از این دست بود. به علاوه، اتابک لر معتقد بود، دست کم می توان صد هزار نیروی جنگی از اقوام لر و شول و فارس گرد کرد و در تنگ مذکور به مبارزه و مقاومت پرداخت. اما، سلطان قبول نکرد و هم چون پیشنهادهای دیگر، مطرود و مردود ساخت و سلوک تواری و تقدیر را پی گرفت. این مقاله، با استفاده از شیوه تحقیق تاریخی و روش توصیفی - تحلیلی، گزارش های منابع دست اول را گردآوری و ارزیابی کرده و با نقد نظر محققان کنونی، در پی پاسخ بدین پرسش اصلی است که، مکان پیشنهادی اتابک لر جهت مقابله مغولان کجا واقع شده و محاسن و مزایای تنگ مذکور چه بوده و چرا سلطان محمد نپذیرفته است؟