تاثیر ویژگی های خاک بر عملکرد و تهیه جدول نیازهای رویشی پرتقال در مناطق انتخابی کشور ایران

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر خصوصیات اراضی بر عملکرد پرتقال، درجه بندی آن ها و تهیه جدول نیازهای رویشی برای تعیین تناسب اراضی برای کشت این گیاهان به روش فایو بود. به همین منظور، 138 باغ پرتقال (118 باغ برای درجه بندی و 20 باغ برای صحت سنجی) در استان های فارس، مازندران، گیلان، کرمان و جنوب کرمان انتخاب شد. در هر باغ، پرسش نامه ای تکمیل و یک پدون حفر و مطالعه شد. سپس، نمونه های خاک برای آزمایش های فیزیکوشیمیایی تهیه گردید. ویژگی های انتخاب شده شامل شوری، درصد سدیم قابل تبادل (ESP)، واکنش خاک، گچ، آهک، رس، شن، سیلت، سنگریزه، پتاسیم و فسفر قابل دسترس خاک بود. از کل داده ها، 20 داده برای اعتبارسنجی انتخاب و بقیه داده ها وارد مدلسازی شامل روابط رگرسیونی چندمتغیره به روش گام به گام و ساده شد. در این معادلات ارتباط بین عملکرد به عنوان متغیر وابسته با ویژگی های خاک به عنوان متغیرهای مستقل بررسی شد. به کمک نمودارها، درجه‌بندی خصوصیات اراضی به روش فایو بدست آمده و جدول نیازهای رویشی پیشنهاد شد. این جدول، با داده‌های اعتبار سنجی، صحت سنجی شد. رابطه رگرسیونی چندمتغیره نشان داد که شوری، ESP، آهک، گچ، سنگریزه، فسفر و پتاسیم قابل دسترس، با ضریب تبیین 95/0 بیشترین اثر را بر عملکرد پرتقال دارند و معادلات رگرسیونی ساده مشخص کردند شوری خاک، ESP، گچ، آهک و سنگریزه، بیشترین اثر را در کاهش و کربن آلی، فسفر و پتاسیم قابل دسترس، بیشترین اثر را در افزایش عملکرد دارند. ضریب تبیین عملکرد با شاخص خاک بدست آمده از جدول نیازهای خاک و اراضی پیشنهادی برای پرتقال نیز 79/0 بدست آمد که نشان دهنده دقت قابل قبول جدول پیشنهادی است.