مدل سازی تغییرات مکانی-زمانی بروز لیشمانیوز جلدی در استان های خراسان جنوبی، رضوی و شمالی در شمال شرق ایران براساس معیارهای محیطی و اکولوژیک

شرایط محیطی در مناطق مختلف جغرافیایی زمینه را برای شیوع برخی از بیماری ها فراهم می کند. لیشمانیوز جلدی یک تهدید جدی برای سلامت عمومی جامعه محسوب می شود و در زمره بیماری های همه گیر منتقله به وسیله بندپایان است. شیوع و توزیع این بیماری تحت تاثیر عوامل محیطی و اقلیمی قرار دارد. مطالعه حاضر باهدف مدل سازی تغییرات مکانی زمانی بروز  این بیماری براساس معیارهای محیطی و اکولوژیک انجام شده است.

شمال شرق ایران به عنوان منطقه موردمطالعه انتخاب شد. داده های مورداستفاده در این تحقیق شامل پوشش گیاهی، دمای سطح، بارش، تبخیر و تعرق، رطوبت خاک، مدل رقومی ارتفاع و تعداد ساعات آفتابی بودند. برای مدل سازی تغییرات زمانی و مکانی لیشمانیوز جلدی از روش شبکه عصبی مصنوعی استفاده گردید.

تغییرات مکانی بروز این بیماری روندی شمالی- جنوبی دارد و از شمال به جنوب کاهش می یابد. همچنین دو کانون در مناطق با ارتفاع متوسط در دو استان خراسان شمالی و جنوبی شناسایی شد. تغییرات زمانی بروز بیماری در طی دوره نشان داد که از سال 1390 تا 1395 بروز در دو کانون شناسایی شده سیر نزولی داشته است.

بر اساس نتایج مدل سازی مقدار ضریب رگرسیون برای مدل شبکه عصبی ساخته شده بر مبنای هر سه نوع داده آموزش، اعتبار سنجی، آزمون 92/0 بود که نشان دهنده کیفیت مناسب مدل شبکه عصبی ساخته شده است. همچنین نتایج آنالیز حساسیت نشان داد که ساعات آفتابی و رطوبت خاک بالاترین تاثیر در تابع مدل را داشته است.