وارون سازی مشترک داده های گرانی سنجی و مقاومت ویژه الکتریکی در ارزیابی ساختار سنگ کف آبخوان ها (مطالعه موردی: بخشی از دشت قطروم در ایران)

شناخت سنگ کف آبخوان ها از لحاظ جنس، عمق و ساختار هندسی در مدیریت منابع آبی اهمیت زیادی دارد و مورد توجه کارشناسان و مدیران این حوزه است. از سال های دور تاکنون از روش های ژیوفیزیکی مختلفی برای این منظور استفاده شده است. استفاده از این روش ها به تنهایی ابهاماتی دارد؛ به کار بردن چند روش مختلف ژیوفیزیکی به صورت ترکیبی می تواند از خطاهای احتمالی در تفسیر داده ها بکاهد. در این پژوهش، با استفاده از حل مسایل نامعین، یک قالب برای وارون سازی مشترک داده های مقاومت ویژه الکتریکی و گرانی سنجی طبق روابط تجربی موجود ارایه می شود. بر اساس فیزیک مسئله و حل معادلات در دستگاه معادلات مشتقات جزیی، مدل سازی پیشرو و وارون سازی هر یک از روش ها به همراه وارون سازی مشترک آنها در نرم افزار کامسول اجرا شد. همچنین برای کاهش زمان محاسبه ماتریس حساسیت که بیشترین زمان را در مسایل وارون صرف می کند، از توابع کمکی برای حل این ماتریس استفاده شد. ابتدا مدل سازی روی یک مدل مصنوعی آبخوان و سپس روی داده های گرانی سنجی و مقاومت ویژه واقعی اجرا شد که در بخشی از دشت قطروم واقع در جنوب شرق شهر یزد، در طول یک مقطع برداشت شده بودند. نتایج این تحقیق نشان داد وارون سازی مشترک داده های مقاومت ویژه الکتریکی و گرانی سنجی به مراتب دقیق تر از تفسیر یگانه هر یک از این روش ها است. همچنین علاوه بر انعطاف پذیری و سرعت پردازش زیاد در محاسبه ماتریس حساسیت نسبت به روش های وارون سازی معمولی، این روش می تواند در محدوده وسیعی از داده های ژیوفیزیکی یا هیدروژیولوژیکی استفاده شود.