رابطه خردمندی و حسادت با واسطه گری عزت نفس: یک تحلیل مسیر

رذیله ی اخلاقی حسادت از جمله هیجانات منفی است که میل یا تلاش برای از دست رفتن نعمت واقعی یا متوهم از دیگران را در پی دارد. تحقیقات به طور ضمنی بر ارتباط بین رشدیافتگی شناختی (خردمندی)، عزت نفس و حسادت اشاره کرده اند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه خردمندی و حسادت با واسطه گری عزت نفس است. این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است که با استفاده از تحلیل مسیر و طبق مراحل پیشنهادی بارون و کنی (1986) صورت گرفته است. جامعه ی آماری این تحقیق را طلاب خوابگاه های رسمی سطوح عالی حوزه علمیه قم (2150 نفر) در سال تحصیلی 1398-1399 تشکیل داده است و از میان آن ها 326 نفر به صورت تصادفی با انتساب متناسب بر اساس ظرفیت هر خوابگاه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس رشد خرد (گرین و براون، 2009)، مقیاس عزت نفس (روزنبرگ، 1965) و پرسشنامه سنجش حسادت (ولی زاده و آذربایجانی، 1389) استفاده شد. نتایج تحلیل های آماری نشان داد، حسادت با خردمندی (470/0-) و عزت نفس (415/0-) رابطه ی معکوس معنادار (001/0<p) دارد. در ارتباط بین حسادت با مولفه های خردمندی، بالاترین ضریب همبستگی به ترتیب متعلق به نوع دوستی (451/0) و مدیریت هیجانی (450/0) است. نتایج حاصل از بررسی فرضیه ی اصلی پژوهش نشان داد، عزت نفس در رابطه ی بین خردمندی و حسادت با ضریب استاندارد 348/0-، نقش میانجی گری جزیی دارد. بنابراین، تقویت حس عزت نفس در افراد که از مسیر خردمندی و تکامل عقل می گذرد، می تواند به مدیریت صحیح هیجانات منفی از جمله حسادت در آنان منتهی شود.