مکان یابی لندفیل شهری با تلفیق معیارهای محیط زیستی و اقتصادی - اجتماعی در شهرستان نایین و تخمین گازهای خروجی احتمالی از آن

افزایش بی رویه جمعیت و به دنبال آن افزایش شهرنشینی منجر به افزایش تولید انواع پسماند در منطقه های شهری گردیده است. اگرچه دفن آخرین گزینه در مدیریت پسماندهای جامد شهری می باشد؛ اما در کشورهای در حال توسعه، دفن، یک روش معمول مدیریت پسماندهای جامد شهری می باشد. دفن پسماند در محل های دفن از طریق فرایندهای بی هوازی طبیعی سبب تولید بیوگاز و شیرابه می شود که نوع و میزان آن ها به حجم، رطوبت و جنس پسماند بستگی دارد. تولید شیرابه حاصل از پسماند در محل های دفن می تواند منجر به خطرهای بهداشتی، خسارت به گیاهان، آلودگی آب های زیرزمینی و انتشار بوهای نامطبوع شود. مطالعه حاضر با هدف مکان یابی دقیق لندفیل در شهرستان نایین با استفاده از تلفیق پارامترهای اقتصادی - اجتماعی با پارامترهای محیط زیستی و نیز تخمین میزان گاز منتشرشده به منظور ارزیابی توان برای دست یابی انرژی انجام شد.

در این مطالعه به منظور وزن دهی معیارها از مدل AHP استفاده شد و برای درجه بندی اولویت ها از مقیاس 9 کمیتی ال ساعتی استفاده گردید. در این پژوهش ابتدا با استفاده از پارامترهای محیط زیستی به مکان یابی محل دفن پسماند شهری در شهرستان نایین پرداخته شد؛ پس از ارزیابی توان منطقه برای کاربری های مدنظر که با استفاده از روش WLC به دست آمد با استفاده از روش TOPSIS بر مبنای پارامترهای اقتصادی - اجتماعی به اولویت بندی و اتخاب بهترین موقعیت مکانی پرداخته شد. در نهایت میزان گاز خروجی از لندفیل در دو حالت نبود و دارای بازچرخانی شیرابه نیز به منظور بررسی توان لندفیل جهت بازیافت انرژی مدل سازی شد.

نتایج این مطالعه نشان می دهد که تمام منطقه های پیشنهادی برای ایجاد لندفیل، شامل آن دسته از پیکسل هایی می باشند که مطلوبیت آن ها در نقشه های ترکیب خطی وزن دار از 8/0 بیشتر بوده است. در نقشه نهایی اولویت بندی گزینه ها، 9 گزینه شناسایی گردید که مناسب ترین موقعیت مکانی با بیشترین درصد مطلوبیت به عنوان بهترین مکان برای ایجاد لندفیل می باشد. موقعیت مکانی انتخاب شده دارای نزدیک ترین فاصله ممکن به سه شهر پر جمعیت این شهرستان است. این موقعیت مکانی در فاصله 24 کیلومتری نایین قرار دارد. همچنین ظرفیت این موقعیت مکانی چندین برابر نیاز شهرستان نایین برای 60 سال آینده است که در حدود 85 هکتار می باشد و در صورت نیاز به زمین های اضافه تر، از سمت شمال غربی قابل تعریض است. برای سایر شهرها و روستاهای دارای جمعیت به نسبت زیاد که با لندفیل انتخابی فاصله کمابیش زیادی دارند نیز می توان محل های جمع آوری پسماند موقت تعیین نمود تا در نهایت پسماندها به محل لندفیل اصلی انتقال داده شوند. همچنین محل دفن در فاصله 2 کیلومتری جاده اصلی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که میزان کل گاز تولیدی تخمین زده شده در هر ترانشه در حالت دارای بازچرخانی شیرابه برابر با 3/4204 تن و در حالت بدون بازچرخانی شیرابه برابر با 9/4448 تن است که نشان می دهد که در صورت بازچرخش شیرابه، میزان کل گاز منتشرشده از لندفیل چیزی حدود 6 درصد بیشتر از حالت بدون بازچرخانی است. اما با توجه به میزان پسماند تولیدی سالیانه نایین و نرخ رشد جمعیت بهتر است که تا حد امکان به سمت بیشترین میزان بازیافت و کمپوست و کمترین میزان دفن در زمین گام برداشته شود.

در این مطالعه نتایج حاصل از تلفیق هر دو نوع معیار (محیط زیستی و اقتصادی - اجتماعی) منجر به تعیین مطلوب ترین موقعیت مکانی شده که افزون بر رعایت ضوابط محیط زیستی ازلحاظ اقتصادی نیز کمترین هزینه را به دنبال داشته باشد. همچنین با توجه به میزان جمعیت کنونی، نرخ رشد جمعیت شهرستان نایین و میزان تولید سالانه پسماند می توان گفت که بازیافت مواد و تولید کمپوست نسبت به بازیافت انرژی و تولید بیوگاز صرفه اقتصادی بالاتری دارد.