بررسی سمیت و اثرات زیرکشندگی اسانس پنج انگشت به عنوان یک ترکیب شبه هورمون جوانی روی لمبه گندم

لمبه گندم، Trogoderma granarium Everts (Coleoptera: Dermestidae)، یک آفت مهم غلات از قبیل گندم     می باشد. در مطالعه حاضر، اثرات کشندگی و زیرکشندگی اسانس روغنی Vitex agnus-castus L. علیه لاروهای سن اول T. granarium بررسی شد. برای بررسی اثرات زیرکشندگی، لاروهای سن اول در معرض غلظت LC30 اسانس قرار گرفتند و پارامترهای زیستی حشرات زنده مانده بررسی شد. اسانس پنج انگشت سمیت تنفسی بالایی برای لاروهای سن اول T. granarium داشت (LC50: 14/132 میکرولیتر بر لیتر هوا). به علاوه، زمان کشندگی V. agnus-castus L. پایین بود (LT50: 27/17 ساعت) که نشان دهنده تاثیرات سریع ترکیب می باشد. دوره ی لاروی افراد حاصل از لاروهای سن یک قرارگرفته در معرض اسانس پنج انگشت به طور معنی داری طولانی تر از افراد شاهد بود. همچنین، در معرض قرارگیری با غلظت زیرکشنده اسانس آزمایش شده به طور معنی داری زنده مانی مراحل نابالغ، طول دوره بالغین و زادآوری افراد ماده بالغ را کاهش داد. نرخ خالص تولیدمثل (R0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) در جمعیت حاصل از لاروهای در معرض با اسانس پنج انگشت به ترتیب 02/4  تخم بر فرد، 016/0 بر روز و 016/1 بر روز به دست آمد که به طور معنی داری کمتر از جمعیت شاهد بود (به ترتیب 55/27 تخم بر فرد، 055/0 برروز و 056/1 بر روز). همچنین، میانگین طول یک نسل در جمعیت تیمار شده با اسانس حدودا 22 روز بیشتر از جمعیت شاهد بود. مطابق با یافته های ما، اسانس پنج انگشت سمیت بالایی برای لاروهای T. granarium دارد و به نظر می رسد ترکیبات شبه هورمون جوانی دارد که قابلت دارد برای کنترل موثر جمعیت T. granarium در انبارها مورد استفاده قرار گیرد.