ترجیحات تصمیم گیری و مشارکت ادراک شده بیماران در مراقبت: مطالعه موردی در بیمارستان های آموزشی یزد

ترجیحات بیمار برای تصمیم گیری به معنی تمایل وی به مشارکت در مدیریت مراقبت از خود و تصمیم گیری می باشد. هدف این مطالعه، بررسی ترجیحات تصمیم گیری و مشارکت ادراک شده بیماران در مراقبت و ارتباط این دو با متغیرهای زمینه ای در بیمارستان های منتخب آموزشی یزد بود.

مطالعه حاضر از نوع مقطعی بود که در سال 1398 انجام گردید. جامعه آن را بیماران بستری در بخش های زنان، داخلی و جراحی بیمارستان های آموزشی یزد تشکیل دادند. حجم نمونه 195 نفر محاسبه شد و روش نمونه گیری به صورت طبقه ای-تصادفی بود. داده های مورد نیاز به وسیله پرسشنامه های استاندارد "کنترل ترجیحات دگنر و اسلوان" و "مشارکت ادراک شده بیماران در مراقبت لرمن و همکاران" جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 20 و با توجه به نرمال نبودن داده ها، از معادل های ناپارامتری آزمون ها (من ویتنی، کروسکال والیس، دقیق فیشر، همبستگی اسپیرمن) استفاده گردید.

49/20 درصد از مشارکت کنندگان در پژوهش، نقش نسبتا منفعل در تصمیم گیری را ترجیح دادند؛ یعنی تمایل داشتند که پزشک در مورد مراقبت پزشکی ایشان، تصمیم گیرنده اصلی باشد. 36/40درصد نیز تمایل داشتند که تصمیم گیری در مورد مراقبت پزشکی شان به صورت مشارکتی باشد. تفاوت درصدها بین انواع ترجیحات تصمیم گیری بیماران بر اساس متغیرهای زمینه ای فقط بر حسب سطح تحصیلات، نوع بیمارستان و بخش بستری، نوع بیمه پایه، معنی دار بود (0/05 ≥ p). میانگین نمره مشارکت ادراک شده بیماران در مراقبت نیز به طور کلی 14/92 ± 62/08 به دست آمد. تفاوت مشاهده شده در میانگین نمره مشارکت ادراک شده بیماران در مراقبت بر حسب متغیر های زمینه ای در یک یا چند بعد مشارکت تنها از لحاظ جنسیت، نوع بیماری، نوع بیمارستان، سابقه بستری، نوع بیمه پایه معنی دار بود (0/05 > p).

درصد زیادی از بیماران در مطالعه حاضر نقش نسبتا منفعل در تصمیم گیری را ترجیح دادند، بنابراین ارایه دهندگان خدمات سلامت بهتر است اطلاعات قابل فهم راجع به گزینه های درمانی موجود و مزایا / خطرات مرتبط با آن انتخاب ها را برای بیماران ارایه دهند. همچنین، مداخلات لازم برای ارتقاء تصمیم گیری مشترک به ویژه برای کمک به بیماران زن و بیمارانی که بیماری حادتری دارند و نیز حمایت از ارایه دهندگان خدمات سلامت برای مشارکت در فرایند تصمیم گیری مشترک با بیماران از اهمیت ویژه ای برخوردار است.