بررسی اثرات توسعه شهری و روستایی بر میزان مصرف انرژی در شهرستان تبریز

رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی، و تکنولوژیکی در ارتباط با محیط ‏زیست از مسایل مهم و پیچیده است، به طوری که چگونگی تعامل بخش انرژی، محیط ‏زیست، و رشد و توسعه از محورهای اصلی توسعه پایدار هر کشوری محسوب می‏شود. از این ‏رو، در پژوهش حاضر به بررسی تاثیر توسعه شهری و روستایی بر میزان مصرف انرژی در دوره زمانی 1379- 1393 در شهرستان تبریز پرداخته شده است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش پژوهش آن توصیفی- تحلیلی است. برای جمع‏آوری اطلاعات و داده ‏ها از مطالعات کتابخانه ‏ای، اسنادی، و سازمان‏های مرتبط استفاده شده است. شاخص‏های تحقیق شامل ارزش افزوده بخش صنعت، درآمد سرانه واقعی، تعداد وسایل نقلیه موتوری، و نرخ شهرنشینی است. در تجزیه و تحلیل داده ‏ها از مدل STIRPAT تعمیم‏ یافته و روش‏های اقتصاد‏سنجی استفاده شده است. برای بررسی ایستایی داده ‏ها از دو روش فیلیپس‏پرون و دیکی‏فولر تعمیم‏ یافته و در تخمین رابطه از روش ARDL، آزمون بریوش گادفری، و روش جارک‏- برا استفاده شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل‏ها حاکی از آن است که متغیرهای مدنظر در سطح معناداری بالایی دارای اثرگذاری مثبت بر روی مصرف انرژی هستند. تاثیر ارزش افزوده بخش صنعت، درآمد سرانه واقعی، نرخ شهرنشینی، و تعداد وسایل نقلیه موتوری بر مصرف سرانه انرژی به ترتیب 504/0، 99/1، 225/3، و 134/0 است؛ یعنی در بلند‏مدت یک درصد افزایش در شاخص‏های مورد نظر سرانه مصرف انرژی را به میزان 504/0، 99/1، 225/3، و 134/0 درصد افزایش می‏دهد. در بین شاخص‏های مورد بررسی، نرخ شهرنشینی با 225/3 بیشترین تاثیر را بر مصرف سرانه انرژی در شهرستان تبریز داشته است.