سخن سردبیر

وقتی سانحه طبیعی مانند زلزله یا سیل رخ می دهد ، مردم زیادی به کمک به  آسیب دیدگان می پردازند و خود شهروندان آسیب دیده نیز تمام هم و غمشان بهبودی و ترمیم و بازسازی بعد از سانحه است. بهبود پایدار پس از فاجعه به معنای یادگیری از تجربه گذشته به منظور جلوگیری از بازآفرینی  آسیب پذیری است. شکل گیری  حافظه هم از روند بهبودی و هم از برنامه های توسعه اثر می پذیرد.  از این رو ، خاطره از فاجعه در ذهن مردم  ترکیبی است از  به خاطر سپردن ، فراموش کردن و غیبت عناصر فاجعه و هم می تواند ابزاری باشد و هم مانعی برای بهبود پایدار.  چگونه حافظه جمعی  پس از فاجعه برای پاسخگویی به نیازهای این دوره حساس ساخته می شود و چگونه آن را بهبود می بخشد؟ مطالعات و دستاوردهای علمی  اگرچه راه حل های ملموسی برای کاهش ریسک سوانح  در هنگام و یا پس از فاجعه ممکن است ارایه ندهد ولی موانع بالقوه را برای یادگیری از یک فاجعه و چگونگی غلبه بر آنها را  برجسته می کند. درک نحوه تکامل حافظه جمعی برای اتخاذ اقداماتی برای شکل دادن به تفکر علمی و دریافت جمعی ریسک و  فاجعه ، بر پایه علم ، در بین نسل ها و گروه های اجتماعی بسیار مهم است. چنین درکی از حافظه جمعی به آگاهی از  کاهش ریسک  سانحه کمک می کند. درک مشکلات  مقامات و سازمان های مدیریت بحران در هنگام سوانح مهم قبلی نیز  موجب تشویق به بررسی مجدد سانحه در چارچوب  چرخه ریسک می شود. بدین ترتیب می توان امید داشت که درس آموخته های سوانح به سرلوحه باید ها و نباید های یک جامعه افزوده شود. تا کنون  روش منسجمی برای مفهوم پردازی ، شناسایی و سازماندهی ارزش های انسانی وجود ندارد که به کمک آن بتوان به درک فاجعه طبیعی  به کمک سنجش متغیر هایی مانند جان انسان ها و درک عمومی مردم از بحران پرداخت. آنچه مردم به آن اهمیت می دهند از موارد انتزاعی تا ملموس متغیر است. ارزش های انتزاعی رایج شامل مواردی مانند خیرخواهی و انسان دوستی است. صفات ارزشمند ​​​شامل ارزش های پایه و طبیعی و زندگی و رفاه انسان است. افراد با درک علمی ، و با تجربه سانحه، معمولا  به اهمیت مکان ها و ویژگی های طبیعی محل های سانحه دیده توجه می‎کنند. در سال های اخیر به طور مداوم سوانحی از جمله زلزله و سیل ، پاندمی کرونا و طوفان های گرد و غبار را تجربه کرده ایم.  بسیاری از مناطق کشور مرتبا تحت تاثیر زلزله و سیل و همه گیری کووید 19  قرار دارند البته بعضی مردم اعتقاد دارند که خداوند جهان را کنترل می کند و ممکن است سوانح مجازات خدا باشد. با این حال ، این مانع تمایل آنها برای آماده شدن و مقابله با سوانح نمی شود. همچنین مشخص شده که تجربه مستقیم  چنین سوانحی الزاما و مستقیما  بر  درک ریسک آن اثر  نمی گذارد. یافته های تحقیقات انجام شده  توصیه می کند تا در زمینه افزایش آگاهی از مخاطرات و ریسک سوانح  از جمله آموزش، تشویق کار داوطلبانه و بهبود دسترسی عمومی به منابع اطلاعاتی حیاتی، و همگانی کردن دستاوردهای علمی در زمینه سوانح  تلاش شود.