اثر کاربرد لجن فاضلاب شهری، ازتوباکتر و آزوسپریلیوم بر برخی اسیدهای چرب و شاخص های نیتروژن درکلزا

به منظور بررسی اثر لجن فاضلاب شهری و باکتری های ازتوباکتر و آزوسپریلیوم بر برخی شاخص های نیتروژن و ترکیب اسیدهای چرب کلزا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، طی سال های زراعی 96-1395 و 97- 1396 در اراضی شرکت آب و فاضلاب جنوب استان تهران اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل تلقیح بذر کلزا (بدون تلقیح، تلقیح با ازتوباکتر، تلقیح با آزوسپریلیوم) و استفاده از لجن فاضلاب آبگیری شده شهری (شاهد، کود شیمیایی نیتروژن، 10 ،20 و30 تن لجن فاضلاب در هکتار) بود. نتایج نشان داد اثر برهم کنش تیمار های تلقیح و لجن فاضلاب بر اسید های چرب ایکوزانوییک، پالمیتیک و آراشیدونیک در سطح یک درصد و اسید استیاریک در سطح پنج درصد معنی دار شد. تیمار ازتوباکتر و 30 تن لجن فاضلاب (2680 کیلوگرم در هکتار) بیش ترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد که نسبت به تیمار شاهد (2170 کیلوگرم بر هکتار) 5/23 درصد افزایش عملکرد داشت. بیش ترین مقدار اسید اولییک و لینولییک از تیمار 30 تن لجن فاضلاب به ترتیب با مقادیر 23/61 و 41/18 درصد به دست آمد. کارایی جذب نیتروژن در تیمار توصیه کودی همراه با ازتوباکتر (79/16 درصد) دارای بیش ترین مقدار بود. اثر متقابل تیمار های تلقیح و لجن فاضلاب بر هر دو صفت کارایی مصرف و کارایی بهره وری (زراعی) بر حسب زیست توده و عملکرد دانه در سطح یک درصد معنی دار شد. نتایج بیان گر این است که استفاده از کود نیتروژنه به مقدار مناسب و در اختیار قراردادن به موقع آن به همراه تلقیح، توانست اثر بیش تری بر شاخص کارایی بهره وری (زراعی) داشته باشد. می توان گفت با استفاده محاسبه شده از لجن فاضلاب، البته با در نظرگرفتن احتیاط های مورد لزوم، می توان جایگزین خوبی برای کود های نیتروژنه قرار داد.